Opis Tarnowskich G贸r
Tarnowskie G贸ry to urocze, historyczne miasto po艂o偶one w wojew贸dztwie 艣l膮skim, na skraju konurbacji g贸rno艣l膮skiej, oko艂o 30 km od Katowic i Gliwic, przy trasie nr 11 (Bytom-Pozna艅), w pobli偶u Jeziora Nak艂o-Chech艂o. Blisko st膮d jest do dobrodziejstw du偶ych miast, natomiast sam o艣rodek otoczony jest kompleksami le艣nymi, kryj膮cymi atrakcyjne zbiorniki wodne, wytyczone 艣cie偶ki rowerowe i inne atrakcje.
Tarnowskie G贸ry to dla mnie szczeg贸lne miejsce, gdy偶 to moje miasto rodzinne, zapraszam wi臋c do poznania tego miasta najpierw wirtualnie, a p贸藕niej na 偶ywo!
Historia Tarnowskich G贸r
Miasto Tarnowskie G贸ry za艂o偶y艂 ksi膮偶臋 opolski Jan II Dobry w 1526 roku, co zwi膮zane by艂o z odkryciem bogactw mineralnych (rudy cynku i o艂owiu z domieszk膮 srebra). Odkry艂 je s艂ynny dzi艣 w mie艣cie ch艂op Rybka. Wkr贸tce, bo w 1528 roku Tarnowskie G贸ry otrzyma艂y Ordynek Gorny czyli ustaw臋 g贸rnicz膮. Dzi臋ki temu Gwarkowie czyli g贸rnicy pracowali w podziemnych chodnikach, a mieszczanie bogacili si臋.
Z czasem sprowadzono tu maszyny parowe, kt贸re pomaga艂y w odwadnianiu chodnik贸w, a przyczyni艂 sie do tego wielce hrabia Fryderyk Wilhelm von Reden. Wa偶n膮 rol臋 w historii miasta odegra艂 te偶 Rudolf von Carnall, kt贸ry kierowa艂 G贸rno艣l膮sk膮 Szko艂膮 G贸rnicz膮 w Tarnowskich G贸rach.
Dzi艣 po wielowiekowej eksploatacji g贸rniczej pozosta艂a g臋sta sie膰 podziemnych wyrobisk, ci膮gn膮cych si臋 pod ca艂ym miastem.
UNESCO w Tarnowskich G贸rach
Fragmenty podziemi tarnog贸rskich udost臋pniono dla turyst贸w w postaci podziemnych tras turystycznych, b臋d膮cych osobliwo艣ci膮 na skal臋 europejsk膮. Zabytkowa Kopalnia Srebra (ul. Szcz臋艣膰 Bo偶e 81) oraz Sztolnia Czarnego Pstr膮ga (Park Repecki) to najbardziej znane atrakcje tego pi臋knego miasta, le偶膮ce na Szlaku Zabytk贸w Techniki. Zwiedzanie Sztolni polega na przep艂yni臋ciu 艂odziamy podziemnymi korytarzami z szybu Sylwester do Szybu Ewa, lub odwrotnie. To najd艂u偶szy podziemny przep艂yw 艂odziamy w Polsce! W Kopalni r贸wnie偶 p艂ynie si臋 艂odziami, ale na kr贸tszym odcinku, poza tym, pieszo zwiedza si臋 chodniki i komory, a dodatkowo zwiedza si臋 multimedialne Muzeum.
Latem 2017 roku podziemia tarnog贸rskie, zar贸wno jako cenne siedlisko przyrodnicze jak i pami膮tka historyczna, zosta艂y docenione na 艣wiecie i wpisane na List臋 艢wiatowego Dziedzictwa Unesco. Od tej pory znacznie wzros艂o zainteresowanie obiektem.
Rynek w Tarnowskich G贸rach
Oczywi艣cie inne zabytki te偶 mamy w Tarnowskich G贸rach. W centrum miasta, w XVI wieku ulokowa艂 si臋 pi臋kny Rynek, kt贸ry powstawa艂 do艣膰 chaotycznie, przy szybach g贸rniczych. Dzi艣 g贸ruje nad nim wspania艂y, okaza艂y Ratusz uznawany za per艂臋 G贸rnego 艢l膮ska. Pod numerem 1 na Rynku ulokowa艂o si臋 Muzeum Miejskie w zabytkowym domu Sedlaczka. Zaraz obok stoi w rz臋dzie kilka efektownych dom贸w podcieniowych z XVI wieku. W podcieniach tych dawniej odbywa艂 si臋 handel. Naprzeciw wznosi si臋 zabytkowy ko艣ci贸艂 ewangelicki - druga po ratuszu charakterystyczna budowla na Rynku - pozosta艂o艣膰 po czasach, kiedy w mie艣cie przewa偶ali protestanci. Na p艂ycie warto zerkn膮膰 r贸wnie偶 na drewnian膮 studni臋 miejsk膮, zosta艂a ona zrekonstruowana w miejscu jednego z dawnych szyb贸w g贸rniczych i przypomina o g贸rniczej przesz艂o艣ci miasta. Oczywi艣cie na tarnog贸rskim Rynku znajdziesz te偶 kawiarnie i restauracje.
Deptak czyli ulica Krakowska
Ostatnimi czasy tarnog贸rski deptak pi臋knieje, odnowionych zosta艂o kilka ciekawych kamienic, szczeg贸lnie w dolnej partii ulicy, gdzie niedawno, u zbiegu z ulic膮 Tyln膮 stan臋艂a te偶 ciekawa rze藕ba Gwarka, kt贸ra wskazuje kierunek na Rynek. Tych rze藕b przybywa z ka偶dym rokiem, kolejny Gwarek stan膮艂 przed Przystankiem Europa na ul. Pi艂sudskiego, a w 2015 roku stanie przy Dzwonnicy Gwark贸w. To kolejna fajna atrakcja miasta, podobnie jak wroc艂awskie krasnale. Ca艂y bruk na ulicy Krakowskiej zosta艂 wymieniony a dodatkowo ma powsta膰 ma艂a architektura czyli stylowe o艣wietlenie, romby i 艂awki.
Zamek w Starych Tarnowicach
Kilka kilometr贸w od centrum miasta, w dzielnicy Stare Tarnowice, odwiedzi膰 mo偶na przepi臋kny zamek (ul. Pyskowicka). Budowla przez lata pozostawa艂a w totalnej ruinie, ale za spraw膮 prywatnego inwestora odzyska艂a dawny blask i caly kompleks, z restauracj膮, noclegami i pi臋knym obej艣ciem, zachwyca sw膮 urod膮. Obiekt udost臋pniono dla turyst贸w, wej艣cie na teren zamkowy jest darmowy, ale zwiedzanie wn臋trz zamku jest p艂atne.
Inne ciekawy obiekty
Tarnowskie G贸ry kryj膮 jeszcze inne obiekty warte odwiedzenia, usiane tu i 贸wdzie. Jednym z ciekawszych jest zabytkowa, drewniana Dzwonnica Gwark贸w stoj膮ca na Placu Gwark贸w przy ko艣ciele 艢w. Aposto艂贸w Piotra i Paw艂a. Wyznacza艂a ona czas pracy dawnym gwarkom czyli g贸rnikom. Niedaleko, przy ulicy G贸rniczej stoi Dworek Goethego kryj膮cy restauracj臋 Ka艂amarz, nazywany tak dlatego, 偶e go艣ci艂 w swych progach poet臋 Johanna Wolfganga von Goethe.
Kilka kilometr贸w od centrum natomiast warto odwiedzi膰 Pa艂ac w Rybnej - uroczy zak膮tek, w kt贸rym mo偶na przenocowa膰, smacznie zje艣膰 albo pos艂ucha膰 koncertu.
Restauracje w Tarnowskich G贸rach
W mie艣cie turyst贸w zaprasza sporo dobrych restauracji oraz kawiarni, w kt贸rych nie tylko mo偶na dobrze zje艣膰, w 艂adnych okoliczno艣ciach napi膰 si臋 kawy, ale te偶 spotka膰 si臋 z przyjaci贸艂mi. Kwiarnie skupione s膮 przede wszystkim wok贸艂 klimatycznego rynku. Na deptaku polecam Restauracj臋 Brick z pyszn膮 kuchni膮, w zamkowych zabudowaniach w Starych Tarnowicach warto odwiedzi膰 Gospod臋 u Wrochema, za艣 w pobliskim Miasteczku 艢l膮skim, z dala od zgie艂ku miasta, zajrzyj do Spichlerza Dworskiego. W zabytkowym wn臋trzu uracz膮 Ci臋 tu niecodziennym jad艂em.
Rekreacja w Tarnowskich G贸rach
Tarnowskie G贸ry to miasto zielone, w centrum od ponad 100 lat istnieje Park Miejski z fontann膮, amfiteatrem, placem zabaw i licznymi 艣cie偶kami, za艣 kilka km od centrum rozci膮gaj膮 si臋: wspania艂y Park Repecki przypominaj膮cy miejscami prawdziwy las oraz Rezerwat Le艣ny Segiet ci膮gn膮cy si臋 a偶 do Blach贸wki. To wspania艂e miejsca na rekreacj臋, np. rowerow膮.
Je艣li doda膰 do tego atrakcyjny Park Wodny czy pobliski Pniowiec, gdzie po艣r贸d lasu zachowa艂 si臋 艂adny zbiornik wodny oraz sztuczne jezioro Nak艂o - Chech艂o, na kt贸rym mo偶na uprawia膰 r贸偶ne sporty wodne i korzysta膰 z piaszczystych pla偶, Tarnowskie G贸ry staj膮 si臋 niezmiernie atrakcyjnym miejscem wypoczynku.
Dodatkowo w 2015 roku ko艂o Parku Wodnego powsta艂a bardzo nowoczesna Hala Sportowa, kt贸ra mo偶e pos艂u偶y膰 zar贸wno amatorom, jak i zawodowcom. Mo偶na tu trenowa膰 wszystkie gry zespo艂owe, jest te偶 艣ciana wspinaczkowa i squash.
Nawet zim膮 nie mo偶na si臋 tu nudzi膰, gdy偶 na granicy Tarnowskich G贸r i Bytomia, w kamienio艂omie Blach贸wka powsta艂 艣wietny o艣rodek sportowy Dolomity Sportowa Dolina, kt贸ry oferuje wiele atrakcji, ale najwa偶niejsz膮 jest ca艂oroczny stok narciarski z wyci膮gami, miejscem nauki dla dzieci, wypo偶yczalni膮 sprz臋tu i instruktorami.
Oficjalna strona Tarnowskich G贸r
Tarnowskie G贸ry atrakcje
Co warto zobaczy膰?
Anna Piernikarczyk to absolwentka Geografii na Uniwersytecie 艢l膮skim. Autorka przewodnik贸w turystycznych Polska rodzinna (wyd. Pascal) oraz Jura. Od Cz臋stochowy do Krakowa (wyd. Compass). Fotograf i 艂azik z natury. Zakochana w polskich krajobrazach i atrakcjach.
Tarnowskie G贸ry na blogu
Film o Tarnowskich G贸rach
Wasze opinie
Interesuj膮cym obiektem oddanym do dyspozycji turystów na terenie Tarnowskich Gór jest Zabytkowa Kopalnia Srebra i O艂owiu. Stanowi ona ewenement turystyczny, poniewa偶 z regu艂y podziemia kopalni s膮 miejscami dost臋pnymi wy艂膮cznie dla górników i nikt poza tym tam nie zje偶d偶a. W tej XVII wiecznej kopalni udost臋pniono dla zwiedzaj膮cych cz臋艣膰 wyrobisk przystosowuj膮c je do zwiedzania przez osoby niepe艂nosprawne.
Aby pozna膰 prac臋 górników mamy okazj臋 zjecha膰 szybem „Anio艂” na „dó艂” kopalni, by na g艂臋boko艣ci 40m z komory na podszybiu szybu wej艣膰 w system górniczych chodników. Na prawie 2 kilometrowej trasie zwiedzamy poszczególne komory, które wygl膮daj膮 jakby górnicy przed chwil膮 porzucili narz臋dzia i wyjechali na powierzchni臋. Po drodze spotykamy podziemne jeziorka z krystalicznie czyst膮 wod膮 , widzimy doskonale zachowane stropy i wyrobiska górnicze, górnicze kaganki, zabytkowe narz臋dzia i drewniane wózki do transportu urobku.
Poszczególnym miejscom, wyrobiskom, komorom i chodnikom nadano historyczne nazwy zwi膮zane z górnictwem. S膮 to : chodnik Staszica; komory Srebrna, Zawa艂owa, Niska itp.
Ciekawostk膮 jest zasypany Szyb „ Szcz臋艣膰 Bo偶e”. Sk膮d si臋 wzi臋艂a taka nazwa? W górniczym zwyczaju „Szcz臋艣膰 Bo偶e’ jest jedynym pozdrowieniem górników pracuj膮cych na dole bez wzgl臋du na przekonania religijne. Zwyczaj ten jest kultywowany do chwili obecnej i dotyczy ca艂ej braci górniczej. Nawet zje偶d偶aj膮cy na „dó艂” dyrektor kopalni widz膮c pracuj膮cego górnika lub mijaj膮c si臋 z nim w chodniku pozdrawia tymi s艂owami.
Szyb „ Szcz臋艣膰 Bo偶e” jest w cz臋艣ci zasypany w wyniku dzia艂ania górotworu, ale mo偶emy obejrze膰 istniej膮ce w dawnych czasach urz膮dzenia wyci膮gowe m.in. tzw. kube艂 wyci膮gowy. W podszybiu ogl膮damy, jak to wygl膮da艂o dawnej na kopalni, stanowiska za艂adunku urobku z zestawem wózków dawnego typu do transportu. Przechodz膮c przez komor臋 „Zawa艂ow膮 „ mamy okazj臋 schyli膰 czo艂o przed figurk膮 艣w. Barbary, patronki górniczej braci. od wieków czuwaj膮cej nad ich bezpiecze艅stwem.
Najciekawszym fragmentem wycieczki po podziemiach kopalni jest miejsce, gdzie natrafiamy na przysta艅 chodnika wodnego i przep艂ywamy oko艂o 300m 艂odziami do szybu wentylacyjnego „呕mija”. Po艣ród zalanych wod膮 wyrobisk ociekaj膮cych wod膮 p艂yniemy wyciszeni.
Z tego miejsca powracamy do szybu „Anio艂”, aby zako艅czy膰 wart膮 polecenia interesuj膮c膮 wycieczk臋.
Nale偶y doda膰, 偶e równie interesuj膮ca jest powierzchnia kopalni, gdzie oddano do dyspozycji zwiedzaj膮cych ekspozycj臋 maszyn parowych. Mamy mo偶liwo艣ci zapozna膰 si臋 z ró偶nymi mo偶liwo艣ciami zastosowa艅 tych maszyn do urz膮dze艅 zarówno górniczych jak i transportowych. S膮 tutaj maszyny wyci膮gowe, parowozy ró偶nego typu itp.
Zabytkowa Kopalnia Srebra i O艂owiu w Tarnowskich Górach jest obiektem godnym polecenia z turystycznego punktu widzenia.
Równie interesuj膮cym zabytkiem górniczym na terenie Tarnowskich Gór, w niewielkiej odleg艂o艣ci od kopalni, jest Sztolnia Czarnego Pstr膮ga, który jest 600m. odcinkiem wyrobiska górniczego oddanego do zwiedzania w okolicach o艣rodka rehabilitacyjnego w Reptach. Jest to fragment sztolni odwadniaj膮cej dawnej kopalni Fryderyk, co powoduje, 偶e zwiedzanie odbywa si臋 艂odziami. Podczas wycieczki czujemy si臋 podobnie jak by艣my zwiedzali podziemne jaskinie zalane wod膮. Otaczaj膮 nas wszystkie zjawiska podobne do panuj膮cych w jaskiniach. Mamy do czynienia z stalaktytami, stalagmitami, które staj膮 si臋 jeszcze ciekawsze i 艂adniejsze w 艣wietnie dobranym o艣wietleniu. Atmosfera i delikatne, wr臋cz subtelne 艣wiat艂o w sztolni wycisza nas i wprowadza w nastrój szacunku dla panuj膮cego wokó艂 górotworu.
Mi艂o mi, bo to moje rodzinne miasto :) Masz okazj臋, bo za tydzien Gwarki - wielkie 艢wi臋to miasta, co prawda t艂umy i akurat mo偶e nie najlepszy moment do zwiedzania, ale warto prznajmniej raz by膰 na Gwarkach, szczególnie na niedzielnym pochodzie historycznym. A pod kopalni膮 nic si臋 w tym czasie nie dzieje wi臋c nie ma problemu. Imprezy s膮 w centrum i na zamku w Starych Tarnowicach.