Tarnowskie Góry najlepsze atrakcje. Co warto zwiedzić w tym mieście?

Tarnowskie Góry to urocze, historyczne miasto położone w województwie śląskim, na skraju konurbacji górnośląskiej. To około 30 km od Katowic i Gliwic, przy trasie nr 11. Blisko stąd jest do dobrodziejstw dużych miast, natomiast sam ośrodek otoczony jest kompleksami leśnymi, kryjącymi atrakcyjne zbiorniki wodne, wytyczone ścieżki rowerowe i inne atrakcje. 

Tarnowskie Góry to dla mnie szczególne miejsce, gdyż to nasze miasto rodzinne. W ostatnich latach tym bardziej atrakcyjne, że z obiektami UNESCO! Zapraszam więc do poznania tego pięknego i atrakcyjnego miasta najpierw wirtualnie, a później na żywo!

Atrakcje Tarnowskich Gór

Miasto może poszczycić się wieloma atrakcjami, ale turyści głównie przybywają tu do podziemi tarnogórskich, których fragmenty udostępniono dla turystów w postaci podziemnych tras turystycznych.  To prawdziwa osobliwość na skalę europejską. 

Te najcenniejsze atrakcje w Tarnowskich Górach doceniono na świecie, ponieważ latem 2017 roku podziemia tarnogórskie, zarówno jako cenne siedlisko przyrodnicze jak i historyczna pamiątka myśli technicznej, zostały wpisane na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa Unesco. Zobacz nasz przewodnik po Tarnowskich Górach, na pewno pomoże Ci on w zaplanowaniu i zwiedzeniu tego miasta! Oto najlepsze atrakcje w Tarnowskich Górach!

1. Kopalnia Srebra

Zabytkowa kopalnia przy ulicy Szczęść Boże to najsłynniejsza atrakcja w Tarnowskich Górach, znana w całej Polsce! Zwiedza się ją z przewodnikiem, a poznawanie podziemnych korytarzy odbywa się pieszo i w łodziach. Cała trasa ma 1740 metrów, z czego 270 przepływa się łodziami ciągniętymi liną. Zwiedzaniu towarzyszą multimedialne akcenty. 

2. Skansen Maszyn Parowych

Na powierzchni koło zabytkowej kopalni dodatkowo zobaczysz ciekawe maszyny parowe, m.in. kolorowe parowozy, na które można się wspinać. Działa tu również mini Kolejka Skansenowa, która wozi turystów odpłatnie podczas imprez plenerowych. Całość leży na Szlaku Zabytków Techniki oraz znajduje się na Liście UNESCO do 2017 roku.
 

3. Sztolnia Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach

Znajdziesz ją w pięknym i zabytkowym Parku Repeckim. To jedna z najbardziej znanych atrakcji miasta, również leżąca na Szlaku Zabytków Techniki. Zwiedzanie Sztolni polega na przepłynięciu łodziami podziemnymi korytarzami z szybu Sylwester do Szybu Ewa, lub odwrotnie. Do 2018 roku był to najdłuższy podziemny przepływ łodziami w Polsce, obecnie ten laur dostał się Sztolni Królowa Luiza w Zabrzu. 

Tarnogórska Sztolnia liczy 600 metrów długości. Tutaj łodzie nie są elektryczne, tylko porusza je przewodnik, odpychając się rękami od skał. Cisza i mrok pozwalają przeżyć wyjątkową przygodę. To również obiekt UNESCO. Dodatkowo obecnie możliwy jest w niej podziemny rafting czyli spływy pontonami, a zimą zbierają się tutaj morsy. A woda w sztolni jest naprawdę zimna!
 

4. Tarnogórski Rynek

Ulokował się w XVI wieku. Powstawał dość chaotycznie, przy szybach górniczych. Dziś góruje nad nim wspaniały, okazały Ratusz  (Rynek 4), uznawany za perłę Górnego Śląska. Pod numerem 1 na Rynku ulokowało się na piętrze Muzeum Miejskie w zabytkowym domu Sedlaczka z XVI wieku. Zaraz obok stoi w rzędzie kilka efektownych domów podcieniowych z XVI wieku. Dawniej odbywał się tu handel. 

Naprzeciw wznosi się zabytkowy, okazały kościół ewangelicki - pozostałość po czasach, kiedy w mieście przeważali protestanci. Na płycie warto zerknąć również na drewnianą studnię miejską, została ona zrekonstruowana w miejscu jednego z dawnych szybów górniczych i przypomina o górniczej przeszłości miasta. Oczywiście znajdziesz ty również kawiarnie i restauracje.

5. Ratusz w Tarnowskich Górach

Okazały gmach - perełka miasta i całego Górnego Śląska. Wcześniej władze siedzibę miały w innych budynkach na rynku. Obecny Ratusz powstał w latach 1896-98 w stylu neorenesansu północnego z elementami gotyku. Uroczyste poświęcenie ratusza miało miejsce 11 sierpnia 1898 roku, w obecności hr. Guido Henckel von Donnersmarck - jednego z najbardziej wpływowych  ludzi ówczesnej Europy. Na fasadzie widnieje postać tarnogórskiego gwarka  z 1959 roku.

6. Deptak czyli ulica Krakowska

W ostatnich latach wypiękniał, odnowionych zostało kilka ciekawych kamienic, szczególnie w dolnej partii ulicy, gdzie w 2013 roku, u zbiegu z ulicą Tylną stanęła też ciekawa rzeźba Gwarka, pierwsza z całego cyklu rzeźb tarnogórskich Gwarków. Cały bruk na ulicy Krakowskiej został wymieniony a dodatkowo powstała mała architektura czyli stylowe oświetlenie, romby i ławki. Przy wielu witrynach dba się o zieleń i kwiaty, dzięki czemu na głównym trakcie miasta jest przyjemniej.
 

7. Zamek w Starych Tarnowicach

W dzielnicy Stare Tarnowice odwiedzić można piękny zamek z XVI wieku. Budowla przez lata pozostawała w totalnej ruinie, ale za sprawą prywatnego inwestora odzyskała dawny blask. Kompleks tworzy warownia z Gospodą u Wrochema w zabytkowej masztalarni, hotelem w dawnej oborze i pięknym obejściem. Obiekt udostępniono dla turystów, wejście na teren przy zamku jest bezpłątny, ale zwiedzanie wnętrz i wejście na wewnętrzny dziedziniec jest płatne.
 

8. Dzwonnica Gwarków

Zabytkowy, drewniany obiekt stoi na Placu Gwarków, przy kościele Św. Apostołów Piotra i Pawła. Pochodzi z XIX wieku, a na obecne miejsce została przeniesiona w 1955 roku. Wcześniej dzwonnica stała w kamieniołomie w Bobrownikach, gdzie wyznaczała dzwonkiem szychtowym czas pracy dawnym gwarkom tarnogórskim czyli górnikom.
 

9. Rzeźby Gwarków w Tarnowskich Górach

Gwarkowie to dawni górnicy, którzy drążyli podziemne korytarze pod miastem i wydobywali cenny kruszec. Dziś pamiętamy o nich przemierzając tarnogórski szlak gwarków z ich posągami. Pierwszy stanął na deptaku w 2013 roku i od tamtej pory co roku w okolicach Barbórki pojawia się w mieście kolejna rzeźba. W 2020 roku stanęła ósma rzeźba, koło starego kościoła Św. Marcina, a w 2021 roku dziewiąta rzeźba w Strzybnicy. Poniżej znajdziesz mapkę z zaznaczonymi pomnikami Gwarków.

10. Zalew Nakło Chechło

Kilka kilometrów na północ od miasta rozlewa się ciekawy zbiornik rekreacyjny z piaszczystymi plażami i infrastrukturą wodno-turystyczną. Polecić tu warto OW Żagiel, gdzie smacznie zjesz, wypoczniesz na tarasie i wypożyczysz rower wodny lub kajak. Latem w weekendy jest nad jeziorem tłoczno, zaś zimą aktywne są tutaj morsy. Po morsowaniu można zaś napić się grzańca u Adika, od strony Nowego Chechła. Od strony Miasteczka Śląskiego warto polecić Restaurację Hrabina Wrońska, z plażą ze strzechami. Parkingi wokół jeziora są bezpłatne, ale latem wjazd samochodem jest płatny. Rowery są zwolnione z opłat.
 

11. Makieta Semafor

Makieta kolejowa mieści się na zabytkowym dworcu kolejowym, na piętrze. Przygotowano tu sporą wystawę przypominającą gliwickie Kolejkowo. To świetna miejscówka dla dzieci, ale nie tylko. W miejscu autentycznego, rozbudowanego węzła kolejowego, powstała makieta z modelami pociągów, która na pewno Ci się spodoba.
 

12. Park Miejski

Tarnowskie Góry to miasto zielone, w jego sercu od ponad 100 lat istnieje park z fontanną, amfiteatrem, placem zabaw i licznymi ścieżkami. Park powstał w 1903 roku i dodam, że to pierwszy w Polsce, a może i Europie przykład rewitalizacji obszarów pogórniczych. Powstał bowiem na warpiach czyli pozostałościach po XIX-wiecznych kopalniach rud. Jego powierzchnia to ponad 20 ha. 

Ciekawostką są też głazy narzutowe w parku, z których największy ma obwód ponad 5 metrów i stanowi pomnik przyrody. Zimą na sporej górce w centralnej części parki kwitnie białe szaleństwo. Obok działają korty tenisowe.
 

13. Park Repecki

W dzielnicy Stare Tarnowice, przy ulicy Repeckiej rozciąga się wspaniały Park Repecki przypominający miejscami prawdziwy las. To zabytkowy park, który założyli jeszcze Donnersmarckowie. Był to ich myśliwski azyl, ogrodzony, z nieistniejącym już rodowym pałacem z lat 90. XIX wieku, zachowaną do dziś leśniczówką z 1824 roku, zwierzyną oraz wspaniałymi drzewami sprawdzanymi z Europy! 

Dziś sieć ścieżek zachęca tu do spacerów, tym bardziej, że w parku mieści się Sztolnia Czarnego Pstrąga oraz malownicza dolina Dramy. Park jest ogromny, ma około 200 ha i jednym z większych w całym regionie, płynie tędy rzeka Drama.
 

14. Rezerwat Leśny Segiet

Powstał w 1953 roku na Srebrnej Górze i ciągnie się na granicy Tarnowskich Gór i Bytomia, aż po dolomitowy kamieniołom Blachówka. To wspaniałe miejsca na rekreację - rowerową i spacerową. Porasta tu piękna buczyna, toteż miejsce jest wyborne jesienią. Rezerwat ma powierzchnię ponad 20 ha, ale cały Las Segiecki to już 500 ha. Góra ta już w średniowieczu była eksploatowana górniczo, wydonbwano tu srebro, stąd jej nazwa.
 

15. Hałda popłuczkowa

Między Kopalnią a Rezerwatem Segiet wznosi się pomarańczowa górka dolomitu z rudą żelaza. To nic innego, jak odpady po wydobyciu rud cynku, ołowiu i srebra. Za to wygląda tak bardzo malowniczo. Na hałdę można wejść, to dziś jeden z obiektów UNESCO.

16. Park Wodny w Tarnowskich Górach

Całoroczny obiekt oferujący baseny pod dachem oraz strefę dla dzieci na wolnym powietrzu. Powstał na obrzeżach Tarnowskich Gór i stanowi świetną, rodzinną miejscówkę. Czeka tu wiele wodnych atrakcji, a ponadto sauny. Zimą działa tu lodowisko.
 

17. Hala Sportowa

W 2015 roku koło Parku Wodnego powstała nowoczesna Hala Sportowa, która służy zarówno amatorom, jak i zawodowcom. Można tu trenować wszystkie gry zespołowe, jest też ściana wspinaczkowa i squash.
 

18. Sport Dolina

Nawet zimą nie można się nudzić w mieście, gdyż na granicy Tarnowskich Gór i Bytomia, w kamieniołomie Blachówka powstał świetny ośrodek sportowy Sport Dolina, który oferuje wiele atrakcji, ale najważniejszą jest stok narciarski z wyciągiem, miejscem nauki dla dzieci, wypożyczalnią sprzętu i instruktorami. Wokół prowadzi wiele ścieżek spacerowych, to ładny teren na rekreację rodzinną.
 

19. Stary kościół Św. Marcina

W Starych Tarnowicach stoi od XV wieku niewielki kościółek, który w dobie baroku trochę rozbudowano. Dziś to najstarsza świątynia w mieście i zarazem cenny zabytek, udostępniony do zwiedzania po kontakcie telefonicznym (tel. 783-376-789). Opiekuje się nim Stowarzyszenie Dziedzictwo. Kościółek stoi na cmentarzu, za dużo większym, nowym kościołem Św. Marcina, który zresztą tylko z nazwy jest nowy, bo również jest zabytkowy.
 

20. Dworek Goethego

Niedaleko Rynku, przy ulicy Górniczej stoi zabytkowy dworek mieszczący dziś restaurację Praha. Dawniej gościł on w swych progach poetę Johanna Wolfganga von Goethe, stąd dziś jego nazwa.
 

21. Murale w Tarnowskich Górach

W 2021 roku przy ulicy Opolskiej powstał ciekawy, kolorowy mural "Gwarki 2021". Mural Łukasza Zasadni ma wymiary blisko 12 na 11 metrów. Jego wzór wybrano w konkursie i co ciekawe, jego ekologiczne farby pochłaniają smog. Kiedyś znajdował się tutaj słynny w Polsce Zakład Odzieżowy Tarmilo. Został jednak wyburzony i w jego miejscu powstał parking, a na ścianie jednej z kamienic właśnie ten unikalny mural mówiący o górniczej historii miasta. 

W mieście znajdziesz też inne murale, np. w bramie przy ulicy Bondkowskiego. Mural Kamili Loskot powstał w 2022 roku na garażach przy Obwodnicy, koło osiedla Osada Jana. Jest długi na 84 metry . Nawiązuje do pochodu gwarkowskiego. Od 2022 roku zobaczysz też murale przy ul. Żeromskiego 64, w dzielnicy Repty Śląskie. Barwne dzieło zostało stworzone przez Jerzego Staszczyka przy współpracy z bytomskim Stowarzyszeniem Jarmark Kultury.

22. Park Przygód i Atrakcji w Wilkowicach

To fantastyczny kompleks rozrywkowy dla całej rodziny. Znajduje się w Wilkowicach koło Zbrosławic, kilkanaście kilometrów na zachód od Tarnowskich Gór. Park zapewnia zabawę na cały dzień, na świeżym powietrzu, z dala od głównych ulic i zgiełku miasta, bo powstał na terenie rozległego parku krajobrazowego. 

Rozlewa się tu malowniczy staw, a wokół niego powstała plaża, świetny plac zabaw i zwierzyniec z ciekawymi gatunkami zwierząt przyzwyczajonych do karmienia miejscową karmą, przez to aż pchają się do ludzi zza ogrodzeń. Całość otacza i wypełnia cudna zadbana roślinność.

23. Park Trampolin JumpWorld

To świetna miejscówka dla dzieci, gdzie mogą się wyszaleć do woli, choć tak naprawdę mogą tu również poćwiczyć i dorośli. Poza zwykłymi trampolinami są też areny na gry i zawody.

24. Kolorowe jeziorka Pasieki

Malownicze oczka wodne o różnym zabarwieniu, rozlewające się w lesie, na terenie dawnej kopalni rud żelaza Bibiela, na tzw. Pasiekach, między Miasteczkiem Śląskim, Bibielą a Zalewem Zielona.  Na teren dawnej kopalni prowadzi żółty szlak rowerowy tzw. Leśno Rajza.

25. Pałac w Rybnej

To zabytkowy obiekt stojący w dzielnicy Tarnowskich Gór - Rybnej. To miejsce, gdzie możesz posłuchać koncertów na żywo, pałac natomiast jest późnobarokowy, wzniesiony w 1796 roku dla rodziny Warkoczów - ówczesnych właścicieli osady.
 

Mapa atrakcji Tarnowskich Gór

Poniżej udostępniamy mapkę Tarnowskich Gór z zaznaczonymi atrakcjami. Mam nadzieję, że się przyda podczas planowania pobytu w tym uroczym mieście.

Gwarki w Tarnowskich Górach

Święto miasta Tarnowskie Góry znane jest jako Dni Tarnogórskich Gwarków. Popularne Gwarki organizowane są w drugi weekend września, już od 1957 roku. Na Gwarki przybywają mieszkańcy całego Górnego Śląska.

Najważniejszy element Gwarków to historyczny, barwny pochód, przechodzący o godzinie 11.00 w niedzielę ulicami Tarnowskich Gór. W pochodzie zobaczysz ponad 100 historycznych postaci, które były związane z miastem. Pochód otwiera legendarny chłop Rybka, który znalazł pierwszy odłamek kruszczu i tym samym rozpoczął historię tego miasta. Spotkać można też Skarbnika - legendarnego ducha kopalni, rycerza Adama de Tarnowice, założycieli miasta, królów Polski jak Jana III Sobieskiego czy Augusta II Mocnego. Przewijają się też cesarze europejscy w postaciach cara Aleksandra I czy Wilhelma II Hohenzollerna. W historycznym pochodzie biorą udział setki uczestników i jest to jedno z największych i najbardziej unikalnych wydarzeń tego typu w całej Polsce. 

Dni Gwarków to nie tylko pochód, ale kilkudniowa impreza z udziałem gwiazd polskiej estrady. Przyciąga ona rzesze ludzi, bo koncerty są bezpłatne. Scena główna znajduje się na Rynku, ale cała starówka podczas weekendu z Gwarkami zmienia się w wielki jarmark. Przy ulicy Strzeleckiej czekają nawet karuzele, a na Placu Wolności rękodzieło.

Gdzie zjeść w Tarnowskich Górach?

W mieście turystów zaprasza sporo dobrych restauracji oraz kawiarni, w których nie tylko można dobrze zjeść, w ładnych okolicznościach napić się kawy, ale też spotkać się z przyjaciółmi. Kawiarnie skupione są przede wszystkim wokół klimatycznego rynku, tu polecam Café Silesia - Gryfny Kafyj. Obok znajdziesz smaczną restaurację z kuchnią włoską Sapori Divini. W jednej z kamienic czeka też elegancka Restauracja Skarbiec. 

Na deptaku polecam Restaurację Brick z pyszną kuchnią, a przy ulicy Karola Miarki, też w centrum - Bistro Miarki 8 - pyszne jedzenie i fajny klimat! Obok na szybkie, ale bardzo smaczne jedzenie można wstąpić do Pizzerii U Wronów (ul. Karola Miarki), w centrum zaprasza też lubiane przez mieszkańców Taco Mexicano (ul. Stalmacha). W zamkowych zabudowaniach w Starych Tarnowicach warto odwiedzić Gospodę u Wrochema, w Ptakowicach polecam Restaurację i Ośrodek Jeździecki Lando.

Tarnowskie Góry - noclegi

Tarnowskie Góry oferują kilka ciekawych obiektów noclegowych, w samym centrum powstał kilka lat temu Hotel Opera z pyszną restauracją leżącą na Szlaku Śląskie Smaki, jeszcze bliżej rynku znajdziesz Hostel Młotek i Perlik, idealny np. do grupowego zwiedzania, a przy Parku Wodnym mieści się Hotel Neo. Jeśli chcesz przenocować z dala od centrum, w zacisznej okolicy, polecam Ci Lando, gdzie dodatkowo czekają na Ciebie konne przejażdżki.

Pokoje Gościnne „Pod Aniołami” w Olsztynie  44.6 km

Poziom 511 Design Hotel & Spa  49.4 km

Historia Tarnowskich Gór

To jedno z najstarszych miast górniczych w Europie. Najstarsze ślady osadnictwa prehistorycznego odkryto w Rybnej i Repecku (dzisiejszych dzielnicach miasta). Pochodzą z epoki kamiennej i przypadają na 10.000-4.000 rok p.n.e. Pierwsze wzmianki o tych ziemiach pochodzą z 1201 roku, gdy cystersi założyli wieś Repty. Już w 1247 roku otrzymali przywileje górnicze, a pierwszą bryłę kruszcu srebronośnego wg legendy wykopał chłop Rybka. Około 1490 zaczęli przybywać tu osadnicy, a na terenie wsi Tarnowice zaczęły powstawać "gory" czyli staropolskie kopalnie. To stąd wzięła się nazwa miasta.

Prawa miejskie

Powstanie miasta związane więc było bezpośrednio z odkryciem bogactw mineralnych - rud cynku i ołowiu z domieszką srebra. Założył je książę opolski Jan II Dobry w 1526 roku. W tym samym roku miasto otrzymało od niego prawa miejskie, a współfundatorem ośrodka był Jerzy von Ansbach z linii Hohenzollernów, który w tym czasie zarządzał miastem. On też nadał herb. W 1528 roku Tarnowskie Góry otrzymały Ordunek Gorny czyli pierwszą ustawę górniczą. Dzięki temu Gwarkowie czyli górnicy, ciężko pracowali w podziemnych chodnikach, a mieszczanie bogacili się.

To był tzw. złoty wiek dla miasta, nastąpił największy rozwój, Tarnowskie Góry wyprzedziły znacznie starszy Bytom, to tutaj mieściły się najważniejsze urzędy. W kolejnym wieku, za sprawą wojny 30-letniej Hohenzollernowie zostali wygnani, zaś miasto za cesarskie długi dostało się rodzinie Henckel von Donnersmarck, która władała tymi ziemiami ponad 300 kolejnych lat.

Rewolucja przemysłowa w mieście

Wielkim problemem w kopalniach tarnogórskich była woda zalewająca chodniki. W XIX wieku sprowadzono tu maszyny parowe, które pomagały w odwadnianiu korytarzy, a przyczynił się do tego hrabia Fryderyk Wilhelm von Reden. Pierwszą w Tarnowskich Górach maszynę parową sprowadzoną z Anglii uruchomiono jeszcze w 1788 roku. Była jedną z pierwszych na całym kontynencie! Ważną rolę w historii miasta odegrał też Rudolf von Carnall, który kierował Górnośląską Szkołą Górniczą w Tarnowskich Górach. 

Poza maszyną parową działały też w kopalni kieraty konne odwadniające chodniki. Potrzebowały jednak do uruchomienia aż 40 koni jednocześnie, 120 na dobę, tak więc i kieraty, i maszyny parowe były bardzo drogie w utrzymaniu. Najtańszym sposobem okazały się sztolnie odwadniające, jak np. XIX-wieczna Sztolnia Głęboka Fryderyk, której fragment dziś jest udostępniony w postaci Sztolni Czarnego Pstrąga. W tym czasie istniało tu 78 zakładów przemysłowych, powstała kolej, która z czasem stała się potężnym węzłem kolejowym. 

Po I wojnie światowej Tarnowskie Góry znalazły się w granicach polskich, ale w czasie II wojny światowej miasto, jak i całe ówczesne województwo śląskie, zostało włączone do III Rzeszy, aż do 1945 roku, kiedy ponownie stały się polskie.

Koniec górnictwa

Na początku XX wieku z powodu wyczerpania się zasobów rud zakończono wydobycie kruszców w mieście. Po wielowiekowej eksploatacji górniczej na terenie Tarnowskich Gór pozostała pod miastem gęsta sieć podziemnych wyrobisk, o długości około 150 km. Niektórzy nawet mówią o 300 kilometrach. 

Ciągną się pod całym miastem aż po granice otaczających miejscowości. Udostępnione do zwiedzania są tylko niewielkie ich fragmenty, ale dają dobre wyobrażenie o tym, co dzieje się pod ziemią. Korytarze zamieszkują nietoperze.

Zobacz zestawienie Najpiękniejsze miasta województwa śląskiego

Częste pytania i odpowiedzi dotyczące Tarnowskich Gór