Kaszuby

Kaszuby to przepiękna, a przy tym interesująca kraina historyczna z jeziorami, lasami, wzgórzami, ciszą i spokojem położona w północnej Polsce, będąca częścią Pomorza. Zasięg tego regionu wyznaczają miejscowości, w których zamieszkują Kaszubi - zachodniosłowiańska grupa etniczna odznaczająca się specyficzną mową kaszubską, niezrozumiałą dla przeciętnego Polaka i wyraźnym poczuciem odrębności. Kaszuby to jeden z najpiękniejszych i najbardziej atrakcyjnych pod względem turystycznym regionów w naszym kraju. Ze względu na urzekające, niezwykle malownicze krajobrazy zakątek ten określa się często mianem Szwajcarii Kaszubskiej. Najwyższe wzniesienie w tym regionie to Wieżyca, zresztą nie tylko na Kaszubach ale i całym Niżu Europejskim. Mierzy 328,6 m n.p.m., jest porośnięte lasem bukowym i objęte rezerwatem. Na jego szczycie wznosi się drewniana wieża widokowa

A czy wiesz, dlaczego Kaszuby są tak piękne? W ostatnim dniu Stworzenia Bóg wychylił nad tym miejscem worek i wysypał wszystkie okruchy, tak powstało wszystkiego po trochu - wzgórza, lasy, łąki, pola i wszędobylskie tu jeziora, tak bardzo urokliwe...

Atrakcje na Kaszubach

Największe bogactwo Kaszub to świeże lasy i połyskujące wśród nich czyste jeziora. Najbardziej znany i godny zobaczenia jest kompleks Jezior Wdzydzkich. Są też parki krajobrazowe, np. Park Krajobrazowy Dolina Słupi, rezerwaty i skanseny drewnianego budownictwa lokalnego. Z nowoczesnych rozrywek warto odwiedzić Kaszubski Park Miniatur czy Footgolf Przywidz. Bardzo chętnie odwiedzana jest też wspomniana Wieżyca z wieżą widokową. W jej pobliżu rozlewa się najbardziej malownicze jezioro w okolicy - Jezioro Ostrzyckie. A do tego dochodzą wspaniałe atrakcje wybrzeża Bałtyku. Tygodniowe wakacje pozwoliły nam odkryć wiele ciekawych miejscówek w tym regionie, dlatego stworzyliśmy przewodnik po najlepszych atrakcjach Kaszub!

1. Jezioro Wdzydzkie i wieża widokowa na Kaszubach

A właściwie Jeziora Wdzydzkie, które nazywane są często Kaszubskim Morzem. Jeziora te wraz z okolicą obejmuje Wdzydzki Park Krajobrazowy. Kaszubskie Morze rozlewa się we Wdzydzach Kiszewskich (uwielbiam tą nazwę), to takie serce Kaszub, z tym, co tutaj najpiękniejsze i najcenniejsze. Nad samym jeziorem we Wdzydzach, na terenie stanicy wodnej PTTK, stanęła wieża widokowa wysoka na ponad 35 metrów. Zbudowana z drewna modrzewiowego ma 3 platformy widokowe, usytuowane na wysokości 10, 20 i 30 metrów. Można z niej podziwiać słynny Krzyż Jezior Wdzydzkich z licznymi półwyspami i największą wyspą jeziora Wdzydze – Ostrowem Wielkim. Kiedy my zwiedzaliśmy Kaszuby, była ona bezpłatna, obecnie trzeba zapłacić za wstęp na nią (normalny 5 zł, ulgowy 2,5 zł). Obok znajduje się plaża, wypożyczalnia sprzętu wodnego oraz wiaty piknikowe. Tutaj poznasz klimat Kaszub!
Wieża widokowa, Stanica PTTK, Wdzydze 29, Wąglikowice

2. Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich

Uwielbiam skanseny i wiem, że i Wy lubicie te pamiątki starej, drewnianej zabudowy. Na pewno chętnie więc odwiedzicie Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach - najstarszy skansen w Polsce. Założono go w 1906 roku, ma więc dobrze ponad 100 lat. Powstał jako mniejszy, dziś jest rozległy i atrakcyjny. Zajmuje powierzchnię 22 ha nad brzegiem jeziora Gołuń, zabudowaną obiektami typowego budownictwa wiejskiego z okresu od XVII do XX wieku. Stoją tu chałupy, dwory, szkoła, kuźnia, karczma, wiatraki, kościoły, budynki gospodarcze i warsztaty rzemieślnicze, w sumie ponad 50 obiektów z Kaszub i Kociewia. Skansen we Wdzydzach jest psiolubny, można po spacerować tutaj ze swoimi pupilami, ale w plenerze, wystawy we wnętrzach dla psów są niedostępne
Kaszubski Park Etnograficzny, ul. Gulgowskich 68, Wdzydze

3. Jezioro Ostrzyckie na Kaszubach

Jezioro Ostrzyckie to kolejne wspaniałe miejsce w tym regionie, przez wielu uważane za najładniejsze jezioro w tym regionie. Mogę się z tym zgodzić, a wiem co piszę, bo nad tym jeziorem spędziliśmy cały tydzień i  podziwialiśmy je w kilku miejscach. Jezioro Ostrzyckie jest atrakcyjne dla plażowiczów i miłośników sportów wodnych, ale też dla spacerowiczów. Sporo tu przyrody i ciszy, mało komercji. Idealne miejsce na wakacyjne slow travel
Jezioro Ostrzyckie, Plaża Ostrzyce, Droga Kaszubska, Ostrzyce

4. Wieżyca z wieżą widokową na Kaszubach

Wieżyca to najwyższe wzniesienie w regionie i na całym Niżu Europejskim (328,6 m n.p.m.). Porasta je piękny las bukowy objęty ochroną w formie rezerwatu. Samochód należy zostawić na płatnym parkingu, u podnóża wzniesienia i około 15-minutowym spacerkiem udać się na szczyt. A tam wznosi się dostępna odpłatnie drewniana wieża widokowa. Z jej platformy widokowej roztaczają się ładne widoki, głównie na lasy, Wzgórza Szymbarskie i jeziora tzw. Kółka Raduńskiego. Jezior tu jest sporo, niemal za każdym zakrętem. Wieża na Wieżycy nosi miano Jana Pawła II, liczy 182 stopnie i 35 metrów wysokości. To jedno z tych miejsc, które na pewno warto odwiedzić na Kaszubach, jeśli lubisz spacery i cenisz przyrodę! Wieża czynna jest codziennie od 9.00 do 20.00 (bilety: normalny 10 zł, ulgowy 7 zł)
Wieża na Wieżycy, Rybaki 42

5. Ruchome wydmy Słowińskiego Parku Narodowego

Ruchome wydmy to najsłynniejsza atrakcja w okolicy i gorąco Wam ja polecam! My byliśmy zachwyceni tym miejscem, watr targał włosy, piasek pchał się wszędzie, ale mimo to było fantastycznie, a widoki - bajka 🙂 Dojść do wydm w Słowińskim Parku Narodowym można z parkingu w Rąbce (około 6 km) albo dojechać melexem pod samą wydmę i tym samym sposobem wrócić aż do Łeby. Wchodzi też w grę rower, co na pewno jest dobrym pomysłem, ale nie na piaskach 🙂 My oczywiście szliśmy pieszo. O ile droga do wydm wiedzie przez las i może być nieco nużąca, to powrót plażą w Łebie był cudowny. Przy parkingu w Rąbce jest też kasa po bilety do Słowińskiego Parku Narodowego (normalny 6 zł, ulgowy 3 zł). Latem bywa tu tłoczno, także warto wyjść jak najwcześniej. Kawałek dalej jest skręt nad brzeg Jeziora Łebsko, polecam zajrzeć bo jest molo i wieża widokowa, panoramki bardzo ładne. Obok jest Karczma, z której skorzystaliśmy wracając, bo z plaży schodzi się w tym samym miejscu. Trasa lasem do wydm początkowo jest rozbieżna od biegnącego obok asfaltu, którym podążają busiki i rowery, ale bliżej wydm trasy te łączą się i robi się dość ciasno. Ale zaraz potem pojawia się piach i zapowiedź Wydmy Łąckiej. A to coś naprawdę wspaniałego! Trzeba wspiąć się po piachu na jej szczyt, najlepiej już bez butów, stopy cudownie zapadają się w piasku. Przy ziemi widać stały ruch piasku. Na wydmie wydzielono fragment, gdzie można się poruszać, reszta objęta jest ochroną ścisłą. Wracając plażą zeszliśmy ostatnim zejściem i znów kawałek przez las pod parking w Rąbce.
Ruchome wydmy, Rąbka

6. Trakt w Gdańsku

Gdańsk to zdecydowanie jedno z najpiękniejszych miast Polski, także będąc na Kaszubach, koniecznie tu zajrzyjcie i przejdźcie Trakt Królewski wiodący Długim Targiem i deptakiem nad Motławą. Jest tu tak wiele cudnych kamieniczek, ściśniętych między sobą. Ten widok zachwyca, każda z osobna i wszystkie razem. Dumnie przy nich wznosi się słynna Fontanna Neptuna, przy Dworze Artusa, a dalej pod Bramą Zieloną warto spacerować Długim Pobrzeżem nad Motławą, podziwiać widok odmienionej Wyspy Ołowianki ze spichlerzami i oczywiście Żurawia, który warto też zobaczyć z drugiej strony. Nie zapomnijcie o słynnej uliczce Mariackiej, która ma niesamowity klimat. Gdyby nie inni turyści, wchodzący ciągle w kadr, nie przestałabym najchętniej fotografować Gdańska nigdy 🙂
Trakt Królewski, Długi Targ, Długie Pobrzeże, Gdańsk

7. Plaża i molo w Gdyni Orłowie

Plaża Orłowska to moja ulubiona plaża na całym polskim wybrzeżu. Najlepiej przyjść tutaj z samego rana, kiedy molo jest puste, a na plaży widać tylko rybaków i mnóstwo ptaków. Wtedy jest naprawdę dziko i magicznie, jeszcze z tym pięknym klifem w tle! Co prawda potem schodzą się plażowicze, ale klimat ta plaża ma i tak wyjątkowy przez cały dzień. Widok klifu spadającego do morza bardziej mnie satysfakcjonuje niż setki parawanów, które oglądaliśmy na innych plażach. Na miejscu jest co zjeść, jest gdzie spacerować, urokliwe molo też jest bardziej kameralne niż inne nad Bałtykiem. Polecam to miejsce!
Plaża w Orłowie, ul. Orłowska, Gdynia Orłowo

8. Molo, żaglowce i Oceanarium w Gdyni

Molo Południowe ze statkami w Gdyni to wyjątkowy rarytas i smaczek nie tylko dla facetów! Stoi tu cudny żaglowiec - Dar Pomorza, stanowiący muzeum dostępne dla turystów. Stoi okręt wojenny - niszczyciel ORP Błyskawica, pamiętający walki II wojny światowej, stateczek rejsowy Dragon i przy odrobinie szczęścia natrafisz też na Dar Młodzieży, który nadal pływa po morzach i oceanach. Nam się trafiło. Banderę tego żaglowca podniesiono 4 lipca 1982 roku, a do dzisiaj ma ponad 200 podróży morskich za sobą, opłynął świat dookoła, nawet niechlubny przylądek Horn. Molo Południowe w Gdyni jest świetnie zagospodarowane, efektowne i zachęcające do spacerów. Poza żaglowcami i innymi statkami zobaczysz tu przeróżne ciekawostki, jak centrum rozrywki oraz Oceanarium czyli Akwarium Gdyńskie. Tutaj zjesz w jednej z wielu knajpek, kupisz pamiątki i odpoczniesz na pobliskiej plaży. Warto też odwiedzić marinę usytuowaną po przeciwnej stronie Molo Południowego, przy Nabrzeżu Beniowskiego. Tutaj skrywają się mniejsze jednostki pływające, ale też zachwycające - kolorowe jachty.
Molo Południowe, Aleja Jana Pawła II, Gdynia
Żaglowce, Aleja Jana Pawła II, Gdynia

9. Molo i Monciak w Sopocie

W sercu Sopotu biegnie reprezentacyjny sopocki deptak, tzw. Monciak, po którym latem przetaczają się niezliczone fale turystów, a wśród nich znane gwiazdy polskiej sceny i nie tylko. Monciak to ulica Bohaterów Monte Cassino, rozciąga się od al. Niepodległości do pl. Zdrojowego. Cała ta promenada jest wyłączona z ruchu samochodowego, dlatego jest tym bardziej atrakcyjna dla turystów. Monciak zdobią piękne, zabytkowe kamieniczki, stoi tu również współczesne dziwadło - tzw. Krzywy Domek (Boh. Monte Cassino 53), w którym ulokowała się restauracja. Knajpek wszelakich na Monciaku nie brakuje, wszak latem życie tętni tu do białego rana. Ulokowały się tu również liczne kramy z pamiątkami. To jedno z popularniejszych miejsc w Trójmieście i na całym polskim wybrzeżu. Monciak prowadzi na słynne, dostępne odpłatnie molo w Sopocie, najdłuższe w Polsce a nawet Europie i oczywiście na piękne piaszczyste plaże schodzące do morza.
Monciak, ul. Bohaterów Monte Cassino, Sopot

10. Centrum Edukacji w Szymbarku

W Centrum Edukacji i Promocji Regionu byłam dość dawno, ostatnio rodzinnie pominęliśmy to miejsce, dlatego nie mam zdjęcia, ale pamiętam i wiem od innych, że warto wziąć je pod uwagę poznając Kaszuby. To swoisty skansen z ciekawymi obiektami. Zobaczysz tu np. Dom Sybiraka przywieziony spod Irkucka, Dom do Góry Nogami, Bunkier i pomnik Gryfa Pomorskiego, Muzeum Ciesielstwa, Dom Trapera, Dwór Salino czy Statuę Światowida. Ciekawostką wielką jest tutaj Najdłuższa Deska Świata wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa. Ma 36 metrów i 83 cm! Jej waga przekracza 1100 kg i trzeba było 50 mężczyzn, by zawiesić ją na ścianie. Deska pochodzi z amerykańskiego drzewa Daglezja, z tej samej rodziny, co polski modrzew. Rekordowa daglezja rosła 120 lat i miała ponad 51 m wysokości! Na terenie CEPR-u zaprasza również hotel, restauracja i browar "Kaszubska korona".
Centrum Edukacji, ul. Szymbarskich Zakładników 12, Szymbark

11. Rynek i Parowozy w Kościerzynie

Rynek w Kościerzynie jest bardzo urokliwy. Ładne, kolorowe kamieniczki i Muzeum zdobią ten plac, na którym dzieci zabawia fontanna rzucająca wodą na różnych wysokościach. Koło fontanny stanęła w 2011 roku ławeczka Remusa. To właściwie taczka pełna książek 🙂 Ten pomnik przedstawia tytułowego bohatera powieści Aleksandra Majkowskiego pt. Życie i przygody Remusa, która nazywana jest epopeją kaszubską. No ale Kościerzyna słynie głównie z Muzeum Kolejnictwa i to przede wszystkim to miejsce warte jest odwiedzenia w tym mieście. Parowozownia w Kościerzynie posiada najliczniejszą ekspozycję pojazdów szynowych w północnej Polsce.
Parowozownia, ul. Towarowa 7, Kościerzyna

12. Zamek w Bytowie

Bytów to południowe krańce Kaszub, a przyciągnął nas tutaj oczywiście zamek. Bytów to historyczny ośrodek z długimi dziejami, wzmiankowany jeszcze w XII wieku, a w XIV wieku zagarnięty przez Krzyżaków, których ślady widać tu do dziś. Właśnie zamek to jeden z nich. Budowa warowni zaczęła się w XIV wieku i swą gotycką formę od czasów średniowiecza po części zachował do dziś. Później zamkiem władali książęta pomorscy. Dziś mieści się tutaj hotel, ale turyści mogą również zwiedzać obiekt. Dziedziniec przedstawia się bardzo ładnie, szczególnie z drewnianego balkonu. Można tu kupić pamiątki z kaszubskim, etnicznym motywem. Oj jak ja lubię wszelkie akcenty etniczne. Niedaleko za zamkiem znajduje się Rynek bytowski i gotycka wieża - pozostałość dawnego kościoła Św. Katarzyny.
Zamek, ul. Zamkowa, Bytów

13. Kamienne Kręgi w Węsiorach

Będąc na Kaszubach odkryliśmy też niemałą ciekawostkę, a mianowicie Węsiory ze słynnymi Kamiennymi Kręgami. Miejsce jest wyjątkowe, ponoć z magiczną aurą, nie znam się na tym, ale cenny jest fakt, że możemy tu oglądać coś, co stworzono 2 tysiące lat temu, przez lud zwany Gotami, a który żył tutaj na przełomie ery, przez 200 lat. Niby krótko, a pozostał po nich tak trwały ślad, który do dziś zastanawia i zadziwia. Zobaczysz tu kamienne kręgi, coś na kształt miejsca świętego, przy którym chowano ludzi. A skąd to wiadomo? Bo odkryto tu kurhany i groby. Ponoć przy kręgach spotykała się starszyzna plemienia. Mówi się, że to również swoisty kalendarz astronomiczny, a więc Węsiory to taki kaszubski Stonehenge. Koło kamiennych kręgów warto też zejść nad malownicze Jezioro Długie. Samochód zostawia się na parkingu przed kamiennymi kręgami, gdzie można coś zjeść. Niedaleko znajdziesz też Gród Gotów
Kamienne Kręgi w Węsiorach, ul. Zielona Droga 1, Sulęczyno

14. Kolegiata i jeziora w Kartuzach

Kartuzy to stolica Kaszub, z piękną kolegiatą i jeziorem klasztornym, wokół którego można pospacerować. To tak naprawdę dwa jeziora - Klasztorne Małe i Duże. Do Małego schodzi się wprost z miejskich traktów spacerowych, a wzdłuż brzegu wytyczono malowniczą ścieżkę dydaktyczną - tzw. Aleję Filozofów, ponieważ to tutaj niegdyś spacerowali i medytowali mnisi z pobliskiego klasztoru Kartuzów. Był to niegdyś jeden z najsurowszych zakonów kontemplacyjnych. Pozostałością tego klasztoru jest kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Pochodzi ona z XIV wieku i dobrze nawiązuje do życia tutejszych mnichów. Kultywowali oni bowiem pustelnicze życie w całkowitym odosobnieniu, w myśl średniowiecznej maksymy "Memento mori - pamiętaj o śmierci". Cytat ten widnieje na zegarze słonecznym zachowanym w świątyni. Dach kolegiaty w Kartuzach również o niej przypomina, ponieważ ma niecodzienny kształt wieka od trumny, a ponad głowami wiernych wchodzących do kościoła porusza się niesamowite wahadło - anioł z kosą. Budynek klasztoru został rozebrany, ale zachowały się klasztorne budynki gospodarcze, refektarz i jedyny ocalały erem. Najcenniejszym zabytkiem kartuskiej kolegiaty jest ołtarz główny wykonany w formie tryptyku w 1444 roku w Gdańsku.
Kolegiata Wniebowzięcia NMP, ul. Klasztorna 3, Kartuzy
Jezioro Klasztorne Małe, ul. Klasztorna, ul. Cicha, Kartuzy

15. Atrakcje Pucka

Puck może i nie robi szału, ale jest ciekawym miejscem na spacerek. Od ruin zamku, przez kościół, zatoczkę, pomnik Zaślubin z morzem po molo. Po drodze spotkaliśmy dwa ciekawe pomniki-ławeczki - Kapra i Zaruskiego. Oczywiście można też przysiąść na plaży, co zawsze jest przyjemne i cieszy szczególnie młodszą część ekipy zwiedzającej.

Miasta na Kaszubach

Pośród tych lasów i jezior ulokowały się niewielkie ośrodki miejskie, w których nadal kultywuje się tradycje i język kaszubski: Kartuzy - serce Kaszub, Chmielno, Kościerzyna, Chojnice, Bytów, Wejherowo, Puck, Łeba, a także Trójmiasto - Gdańsk, Gdynia i Sopot. Wspaniała mozaika lasów, jezior, łąk i pól, urozmaicona rzeźba terenu, bogactwo przyrody, urocze miasteczka oraz zróżnicowana oferta agroturystyczna sprawiają, że Kaszuby to naprawdę niesamowite miejsce, coraz chętniej odwiedzane przez turystów nie tylko z Polski, którzy przybywają tu, aby zaznać spokojnego wypoczynku na łonie natury, a przy okazji poznać ciekawe zwyczaje autochtonicznej ludności.

Gdzie spać i zjeść na Kaszubach

Będąc przez tydzień na Kaszubach spaliśmy w Brodnicy Dolnej, nad samym jeziorem Ostrzyckim, w Pensjonacie LakeSide. Polecam gorąco to urokliwe miejsce, mieliśmy prywatną plażę nad jeziorem. Stąd wybieraliśmy się w okoliczne atrakcje, a nawet nad Bałtyk - do Łeby, Władysławowa czy Trójmiasta. Zjeść można było w samym pensjonacie albo w centrum miejscowości, nad jeziorem. Bardzo dobrze wspominamy te rodzinne wakacje. Ponadto wiele ciekawych restauracji czeka na wybrzeżu, np. fajna knajpka w Gdyni na deptaku, niemal naprzeciw Żaglowców, przy Alei Jana Pawła II 11. Nazywa się Tawerna Gdynia, ale zwykle mówi się o niej Zielona Tawerna. To smaczna i klimatyczna miejscówka, w której jadałam nie raz.

Zobacz też nasz artykuł Gdzie na wakacje? Najlepsze regiony turystyczne w Polsce

Kaszuby - mapa z zaznaczonymi atrakcjami

Częste pytania i odpowiedzi dotyczące Kaszub