Zamek Tenczyn

Ponad wioską Rudno, na Górze Zamkowej wznoszą się okazałe, jedne z największych na Jurze, ruiny zamku Tenczyn, który od czasów średniowiecza po XVII stulecie stanowił gniazdo rodowe Tęczyńskich, możnych i znaczących niemal na równi z królem! A co ciekawe, ten wspaniały niegdyś zamek, nazywany Małym Wawelem, stoi na stożku wulkanicznym.

Historia zamku Tenczyn

Pierwszy, drewniany wtedy zamek, zbudował tu około 1319 roku kasztelan krakowski - Nawój z Morawicy - protoplasta rodu Tęczyńskich. Wzniósł on wieżę zwaną do dziś Nawojową Wieżą. Właściwym twórcą gotyckiego zamku murowanego był jednak dopiero syn Nawoja - Jędrzej. Zbudował on kolejny fragment zamku górnego, stojącego na najwyższej części wzgórza jurajskiego. Kolejny z rodu był Jan Tęczyński, który postawił zamek dolny.

W XVI wieku możni Tęczyńscy przeobrazili zamek we wspaniałą renesansową rezydecję, zwaną Małym Wawelem, gdyż nieco zamek na Wawelu przypominała za sprawą krużganków. Śmiem twierdzić jednak, że zamek Tenczyn był nawet piękniejszy niż sam Wawel! Na Tenczynie często bywali: Mikołaj Rej z Nagłowic, Jan Kochanowski oraz inni wybitni przedstawiciele polskiego Odrodzenia.

Niestety w 1656 roku zamek spalili Szwedzi, a na dodatek ród Tęczyńskich począł wymierać, po tym, jak Magnus Tęczyński przeżył śmierć swych trzech synów. Co prawda jeszcze rodzina Lubomirskich próbowała zamek odbudować po potopie, ale po pożarze z 1748 roku warownia została opuszczona i poczęła popadać w ruinę.

Zwiedzanie Zamku Tenczyn

Do niedawna stały tu jedynie części murów mieszkalnych oraz baszty, grożąc zawaleniem i katastrofą. Kiedy w 2010 roku runął fragment ściany, powstało Stowarzyszenie „Ratuj Tenczyn”, dzięki któremu rozpoczęto prace zabezpieczające i rekonstrukcyjne. Dziś Zamek Tenczyn pozostaje pod opieką gminy Krzeszowice. Od lipca 2016 roku zamek w sezonie turystycznym jest udostępniany dla zwiedzających. Operatorem trasy turystycznej jest Centrum Kultury i Sportu w Krzeszowicach.

Trasa zwiedzania prowadzi przez basteję wjazdową (barbakan), korytarz obronny, przedbarmie, więżę Nawojową, dziedziniec zamku górnego i mur obronny zamku górnego. Zwiedzanie obejmuje także wejście na wieżę Nawojową i Barbakan, skąd rozpościera się piękny widok na resztę zamku i całą okolice, w pogodne dni widać nawet Tatry!

Po trasie zamku oprowadzają przewodnicy ze Stowarzyszenia dla Szkoły w Tenczynku oraz ze Stowarzyszenia Ratuj Tenczyn, którzy opowiedzą o bogatej historii Tenczyna oraz jego rekonstrukcji. Na zamku jest stoisko z pamiątkami, mała gastronomia oraz odbywa się wiele wydarzeń towarzyszących zwiedzaniu.

Dojście na zamek Tenczyn

Dojście na zamek jest dość strome, ale krótkie, toteż nie powinno sprawić większych problemów. Prowadzą tu: żółty szlak Dolinek Jurajskich, czarny szlak rowerowy Rudno - Puszcza Dulowska, czarny Szlak Dawnego Górnictwa Węglowego.

Można też dojechać do zamku autostradą A4, gdzie w Rudnie przygotowano zjazd na zamek, tędy natrafia się na parking płatny niemal pod zamkiem.

Ocalałe zamki na Jurze

Zamek Tenczyn to już kolejny uratowany zamek na Jurze, obok zamku Rabsztyn, zamku w Siewierzu, zamku w Korzkwi, zamek w Smoleniu, zamków w Bobolicach i Mirowie. Coraz więcej ruin zyskuje właściciela bądź opiekuna i powstają z totalnej ruiny i zapomnienia, służąc turystom i kolejnym pokoleniom miłośników historii, będąc trwałym śladem naszej historii!