Zamek Tenczyn na wulkanie! Zwiedzanie, historia i ciekawostki
Ponad wioską Rudno, na Górze Zamkowej wznoszą się okazałe, jedne z największych na Jurze, ruiny zamku Tenczyn, który od czasów średniowiecza po XVII stulecie stanowił gniazdo rodowe Tęczyńskich, możnych i znaczących niemal na równi z królem! A co ciekawe, ten wspaniały niegdyś zamek, nazywany Małym Wawelem, stoi na stożku wulkanicznym. Do niedawna stały tu jedynie części murów mieszkalnych oraz baszty, grożąc zawaleniem i katastrofą. W 2010 roku runął nawet fragment ściany. Po tym zdarzeniu rozpoczęto prace zabezpieczające i rekonstrukcyjne, które trwają od lat i pozwalają udostępniać ten piękny obiekt zwiedzającym!
Zwiedzanie Zamku Tenczyn
Dziś Zamek Tenczyn pozostaje pod opieką gminy Krzeszowice. Od lipca 2016 roku zamek w sezonie turystycznym jest udostępniany dla zwiedzających. Trasa zwiedzania prowadzi przez basteję wjazdową (barbakan), korytarz obronny, przedbramie, więżę Nawojową, dziedziniec zamku górnego i mur obronny zamku górnego. Zwiedzanie obejmuje także wejście na Barbakan i wieżę Nawojową, skąd rozpościera się piękny widok na resztę zamku i całą okolice, w pogodne dni widać nawet Tatry!
Po trasie zamku oprowadzają przewodnicy, którzy ciekawie opowiadają o bogatej historii Tenczyna oraz jego rekonstrukcji. Latem na zamku jest stoisko z pamiątkami, mała gastronomia oraz odbywa się wiele wydarzeń towarzyszących zwiedzaniu. Operatorem trasy turystycznej jest Fundacja NEW ERA ART.
Dojazd na zamek Tenczyn
Dojście na zamek z parkingu od strony Tenczynka jest dość strome, ale krótkie, toteż nie powinno sprawić większych problemów. Prowadzą tu: żółty szlak Dolinek Jurajskich, czarny szlak rowerowy Rudno - Puszcza Dulowska, czarny Szlak Dawnego Górnictwa Węglowego.
Ale tak się podchodziło na zamek dawniej, teraz zdecydowana większość turystów dojeżdża do zamku autostradą A4, gdzie w Rudnie przygotowano zjazd na zamek, tędy natrafia się po 3 km na parking płatny niemal pod samym zamkiem. Po drodze, bardzo blisko warowni, mija się Muzeum Agatów w Rudnie ze skarbami tej Ziemi, warto tutaj wstąpić!
Historia zamku Tenczyn
Pierwszy, drewniany wtedy zamek, zbudował tu około 1319 roku kasztelan krakowski - Nawój z Morawicy - protoplasta rodu Tęczyńskich. Wzniósł on wieżę zwaną do dziś Nawojową Wieżą. Właściwym twórcą gotyckiego zamku murowanego był jednak dopiero syn Nawoja - Jędrzej. Zbudował on w latach 1331-61 kolejny fragment zamku górnego, stojącego na najwyższej części wzgórza jurajskiego. Kolejny z rodu był Jan Tęczyński - opiekun i doradca królowej Jadwigi, który postawił zamek dolny.
Renesansowa rezydencja
W XVI wieku, a dokładniej w latach 1579-93 możni Tęczyńscy przeobrazili zamek we wspaniałą renesansową rezydencję, zwaną Małym Wawelem, gdyż nieco zamek na Wawelu przypominała za sprawą krużganków. Śmiem twierdzić jednak, że zamek Tenczyn był nawet piękniejszy niż sam Wawel, co wynika z rycin! Na Tenczynie często bywali: Mikołaj Rej z Nagłowic, Jan Kochanowski oraz inni wybitni przedstawiciele polskiego Odrodzenia. Niestety w 1656 roku zamek spalili Szwedzi, a na dodatek ród Tęczyńskich począł wymierać, po tym, jak Magnus Tęczyński przeżył śmierć swych trzech synów.
Jego córka Izabela wyszła za mąż za Łukasza Opalińskiego w 1639 roku i Tenczyn, po ponad 300 latach świetności przestał być gniazdem rodowym Tęczyńskich. Co prawda jeszcze rodzina Lubomirskich próbowała zamek odbudować po potopie, ale po pożarze z 1748 roku, kiedy raził go piorun, warownia została opuszczona i poczęła popadać w ruinę. W latach 1816-1945 był własnością Potockich, po czym przejął go Skarb Państwa. Od 1996 roku pozostaje w rękach gminy Krzeszowice.
Ratowanie zamku
Gdy zamek przejęła gmina Krzeszowice, rozpoczęły się prace zabezpieczające zamek przed totalną zagładą. Pierwsze prace remontowe przeprowadzono w latach 2007-09. W 2010 roku zawaliła się część zamku, toteż dzięki staraniom gminy Krzeszowice, w porozumieniu ze spadkobiercami Adama hr. Potockiego, ruszył jeszcze bardziej intensywny remont zakrojony na szeroką skalę, który trwa tak naprawdę do dzisiaj. Odbywał się on z budżetu gminy oraz w dużej mierze dzięki dotacjom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zrekonstruowano mury bastei wjazdowej, odbudowano dach wieży bramnej, zrewitalizowano korytarz obronny, basztę grunwaldzką i generalnie zadbano o mury całego zamku. Udostępniono też Wieżę Nawojową turystom, z której rozlega się wspaniały widok na okolicę i góry, w tym Tatry.
Imprezy na zamku Tenczyn
Popularny i lubiany zamek Tenczyn jest chętnie odwiedzany przez turystów, tym bardziej, że w ostatnich latach stał się areną różnorodnych wydarzeń i imprez plenerowych. Niektóre nawiązują do historii warowni, jak np. inscenizacja obrony zamku w czasie potopu szwedzkiego czy do arcyciekawej geologicznej historii regionu, o czym przypomina nam “Święto Kamieni. Wystawa Agatów z Rudna i okolic”. Ponadto odgrywane są tutaj koncerty, spektakle teatralne, wystawy i przeróżne pokazy.
Ocalałe zamki na Jurze - ratujmy dziedzictwo!
Zamek Tenczyn to już kolejny uratowany zamek na Jurze, obok zamku Rabsztyn, zamku w Siewierzu, zamku w Korzkwi, zamek w Smoleniu, zamków w Bobolicach czy Mirowie. Coraz więcej ruin zyskuje właściciela bądź opiekuna i powstają z totalnej ruiny i zapomnienia, służąc turystom i kolejnym pokoleniom miłośników historii, będąc trwałym śladem naszej historii! To świetna sprawa, bo Jura przez to staje się coraz atrakcyjniejsza.
Filmowy zamek Tenczyn
Na zamku Tenczyn w Rudnie kręcono kilka historycznych seriali, w tym popularne "Czarne Chmury" i "Rycerze i Rabusie". Również i dziś pojawia się w filmach, ale częściej w prywatnych filmikach podróżniczych, kręconych amatorsko i zawodowo przez mniej lub bardziej znanych vlogerów. Zobacz i nasz filmik o zamku Tenczyn.
Informacje praktyczne
Czynne w sezonie turystycznym
pn-śr zamknięte
czw-nd 10.00-19.00
Bilety: normalny 10 zł, ulgowy 5 zł, rodzinny 25 zł (z Kartą Dużej Rodziny 20 zł)
Parking: 7 zł (od strony autostrady)
Zwiedzanie z przewodnikiem
Aktualne godziny otwarcia i ceny biletów na stronie: www.facebook.com/ZamekTenczyn
Zamek Tenczyn
ul. Zamkowa, Rudno
tel. 784-412-561
Noclegi w Jurze Krakowsko Częstochowskiej
Tutaj znajdziesz duży wybór noclegów. Zamawiając nocleg na Booking.com za naszym pośrednictwem wspierasz rozwój naszego bloga, za co z góry dziękujemy! To pomoże nam w dotarciu do wielu ciekawych miejsc, które później chętnie Wam pokazujemy i dzielimy się z Wami naszymi doświadczeniami i informacjami.
Co zobaczyć w okolicy?
Nie musisz się daleko przemieszczać, aby znaleźć kolejne interesujące miejsca. W promieniu 30 kilometrów czeka na Ciebie wiele atrakcji, które z pewnością wzbogacą Twoją podróż o dodatkowe wspomnienia.
- Dolinki Krakowskie, odległość: 13.8 km
- Ojcowski Park Narodowy, odległość: 20.6 km
- Zamek Pieskowa Skała, odległość: 21.2 km
- Zamek Rabsztyn, odległość: 22 km
- Park Gródek w Jaworznie, odległość: 23.3 km
- Rynek w Krakowie, odległość: 25.8 km
- Wawel w Krakowie, odległość: 25.9 km
- Pustynia Błędowska, odległość: 26.2 km
- Kazimierz w Krakowie, odległość: 26.7 km
- Obóz Auschwitz, odległość: 28.3 km
Mapa z zaznaczonymi atrakcjami
Sprawdź pogodę
Zobacz prognozę pogody, by celniej zaplanować swą podróż!
