Zamek w Pszczynie

Neobarokowy zamek w Pszczynie przypominający pałac stanowi jeden z najcenniejszych obiektów tego typu w całej Polsce. Pierwotnie powstał jako zamek, później przekształcony w reprezentacyjną, trójskrzydłową rezydencję - siedzibę książąt pszczyńskich. Zamek w Pszczynie usytuowany jest w pobliżu Rynku, tuż za późnorenesansową Bramą Wybrańców, wewnątrz której czeka na turystów Cafe u Telemanna.

Muzeum Zamkowe

We wnętrzach budowli natomiast mieści się Muzeum Zamkowe, które za przeprowadzone prace konserwatorskie i restauracyjne otrzymało prestiżową nagrodę w konkursie Europa Nostra 1995. W Muzeum można zwiedzać oryginalne wyposażenie pszczyńskiego zamku z przełomu XIX i XX wieku. Duże wrażenie robią olbrzymie, kryształowe lustra, nie zniszczone podczas wojen światowych. 

W 2001 roku, w 55. rocznicę powstania Muzeum, otwarto nową stałą ekspozycję - Gabinet Miniatur, a od 2006 roku w gotyckich podziemiach zamku można oglądać inną wystawę stałą - Zbrojownię. Od kilku lat turyści mogą też podziwiać odrestaurowane Stajnie Książęce należące niegdyś do kompleksu zamkowego. Od 2018 roku Muzeum Zamkowe w Pszczynie jest też właścicielem Zameczku Myśliwskiego Promnice. Ten urokliwy budynek należał do ostatnich książąt pszczyńskich z rodziny Hochbergów. Wzniesiono go w 1861 roku, a po pożarze w 1868 roku został odbudowany i w tej formie funkcjonuje do dziś.

Na zewnątrz zamku w Pszczynie zaprasza do spacerów rozległy i malowniczy zabytkowy Park Pałacowy wraz z ciekawymi zabudowaniami i malowniczym stawem pełnym kaczek. Miejsce tu uważane jest często za zielone płuca Śląska.

Historia zamku

Początki pszczyńskiego, murowanego zamku obronnego sięgają XV wieku. Wtedy gotycki piastowski zamek stanowił potężną budowlą czworoboczną, na który składały się dwa połączone ze sobą murami budynki z wieżami. Warowni w tym czasie broniły wał ziemny i fosa. W połowie XVI wieku państwo pszczyńskie stało się własnością rodziny Promnitzów, która przekształciła gotycki zamek w piękną, renesansową rezydencję z krużgankami. Do dzisiaj z tego okresu zachowała się Brama Wybrańców, wybudowana w 1687. Nieco później z zamkiem w Pszczynie związał się Georg Philipp Telemann - jeden z najwybitniejszych kompozytorów barokowych, który był nadwornym kapelmistrzem i organistą w Pszczynie. Od 1979 roku w zamku można słuchać jego muzyki w Sali lustrzanej Zamku Pszczyńskiego podczas "Wieczorów u Telemanna", a w Bramie Wybrańców mieści się Cafe u Telemanna.
 
Kolejnym znamienitym rodem w Pszczynie władającym zamkiem była rodzina Anhalt Köthen-Pless. Przekształcili oni zwierzyniec w rozległy park i wznieśli w nim nowe budowle - pałac Bażanta czy klasycystyczną Ludwikówkę. Po nich majątek pszczyński przejął Hans Heinrich X - głowa rodziny Hochbergów z zamku Książ na Dolnym Śląsku. On to otrzymał tytuł księcia von Pless, który od tamtej pory jest przekazywany najstarszemu potomkowi. I tak to jego najstarszy syn - książę Hans Heinrich XI przejął dobra w Pszczynie i Książu. To właśnie za jego panowania zamek w Pszczynie zyskał dzisiejszy wygląd, wtedy też powstało rozległe założenie ogrodowo-krajobrazowe sięgają dość odległego zameczku myśliwskiego Promnice. Zamek w Pszczynie odwiedzali wówczas król pruski, cesarz niemiecki i inne koronowane głowy. Po śmierci "starego księcia" majątek w Pszczynie przejął książę Hans Heinrich XV, którego żoną była słynna Daisy - piękna Angielka, której ławeczka stoi dziś na pszczyńskim rynku.

Podczas I wojny światowej zamek stał się cesarską Główną Kwaterą i siedzibą sztabu wojsk niemieckich. Po plebiscycie w 1922 roku Pszczynę włączono do Państwa Polskiego, a po wkroczeniu Armii Czerwonej w lutym 1945 roku w zamku umieszczono szpital, na szczęście zarówno budowla, jak i jej cenne wyposażenie, nawet wielkie kryształowe lustra, ocalały. Zamek po wojnie bardzo szybko udostępniono turystom, bo już w 1946 roku, ale ekspozycja była wtedy bardzo skromna.