Na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, pomiędzy miejscowościami Klucze, Chechło i Błędów znajduje się niecodzienna atrakcja - Pustynia Błędowska, licznie przyciągająca turystów z szerokiej okolicy. Obszar ten zwany "Polską Saharą" to największy teren występowania piasków śródlądowych w Europie i choć dzisiaj powoli zarasta i otwartych połaci piasku nie ma zbyt wiele, nadal jest niezwykle interesująca. Niecałe 100 lat temu można tu było obserwować zjawisko fatamorgany i burze piaskowe.
Odsłonięcie piasków na tym obszarze nastąpiło w XIII wieku, kiedy rozwój górnictwa przyczynił się do wykarczowania lasów i odsłonięcia luźnych piasków lodowcowych nawianych tu znad Bałtyku.
Rozpoczęły się tutaj typowe dla pustyni procesy eoliczne czyli działalność wiatru, w efekcie czego powstały wydmy. Co ciekawe, na Pustyni Błędowskiej obserwowano nawet burze piaskowe i zjawisko fatamorgany, a przyrodnicy opisywali to miejsce jako pustkowie, morze piasku i szmat nagiej ziemi.
Dziś krajobraz pustyni przedstawia się zgoła inaczej. W latach 60-tych XX wieku obszar piasków sztucznie zalesiono, jednak nadal rośnie tu wiele gatunków typowych dla nadmorskich wydm oraz rośliny pustynne. Stopniowe zarastanie odsłoniętych piasków sprawia, że kolejne pokolenia prawdopodobnie już nie zobaczą polskiej pustyni na własne oczy. Obecnie odkryte połacie piasku można spotkać już tylko w niewielkiej części Pustyni, od strony Klucz i w pobliżu miejscowości Chechło. W ostatnich latach prowadzone były prace odchwaszczania tego terenu i pozostawiono tylko cenne okazy roślinności, charakterystyczne dla piasków.
Od 1995 roku fragmenty Pustyni stanowią użytek ekologiczny. W 2004 roku powstało Stowarzyszenie "Polska Sahara" na rzecz promocji i ochrony Pustyni Błędowskiej, które m.in. organizuje tu "Pustynne Miraże" każdego lata.
Część północna pustyni to dawny poligon wojskowy, nadal teren ten należy do wojska, ale można już tu tylko obserwować skoki spadochronowe. W tej części pustyni panuje zakaz wchodzenia, choć dostepny jest tutaj punkt widokowy Dąbrówka, z którego oglądac można piękne, wielkie połacie piasku.
Popularny punkt widokowy na Pustynię Błędowską to góra Czubatka (382 m n.p.m.) znajdująca się w Kluczach. To najlepszy, bo najbardziej rozległy punkt widokowy na "Polską Saharę". Drugim punktem widokowym na Pustynię Błędowską jest Dąbrówka w Chechle (355 m n.p.m.), tu widok jest znacznie ciekawszy, bo odsłaniają się ogromne połacie luźnych piasków, porozjeżdżane przez quady. Niedawno powstał też nowy punkt widokowy w Kluczach - Róża Wiatrów. To piękna, drewnana platforma o ciekawym kształcie, od którego wzięła się nazwa obiektu. Jest przystosowany dla wózków - dziecięcych oraz dla osób niepełnosprawnych. Pozwala podziwiać odkryte piaski Polskiej Sahary i wejść na nie.
Pustynię zwiedzić można przemierzając przyrodniczą ścieżkę dydaktyczną, która rozpoczyna się na ulicy Rudnickiej w Kluczach i przez Pustynię biegnie do rozlewiska Białej Przemszy. Miłośnicy jazdy konnej skorzystać mogą z Transjurajskiego Szlaku Turystyki Konnej, a cykliści z wyznakowanych szlaków rowerowych. Część północna Pustyni Błędowskiej to teren wojskowy, jak już pisałam i obowiązuje tam zakaz wstępu.
Stowarzyszenie Polska Sahara
ul. Kluczewska 1, Chechło
stowarzyszenie@polskasahara.pl
www.facebook.com/polskasahara
Legenda mówi, że Pustynia Błędowska powstała za sprawą samego diabła. Ponoć chciał on zasypać kopalnie srebra w Olkuszu, bo bardzo zbliżały się już do jego siedziby, leciał więc nad Olkusz z olbrzymim worem pełnym piachu nabranym znad morza, ale u kresu drogi, przypadkiem zahaczył o wysoką wieżę kościoła w Błędowie i wór pękł, a cały piach rozsypał się po okolicznych polach, tak oto powstała unikatowa pustynia w środku Europy...
W czasie II wojny światowej na Pustyni Błędowskiej ćwiczyły oddziały Afrika Korps gen. Erwina Rommla. Po wojnie Pustynia stała się poligonem polskich oddziałów wojskowych. W latach 60-tych XX wieku Pustynia Błędowska stała się plenerem do filmu Jerzego Kawalerowicza "Faraon", a w 1999 roku ćwiczyły tu wojska NATO.
W sumie to rozczarowało mnie to miejsce.
Pustynia Błędowska to atrakcyjny teren wędrówek pieszych oraz konnych
Klucze - w dalszym ciągu rekultywacja.
piękne miejsce :)
:) No w tym roku nie polecam wypraw ! Z punktów widokowych panorama musi wystarczyć. Rekultywacja trwa, jestem za przywróceniem kawałka pustyni choć jak wiem to sporna sprawa i wielu ma odmienne zdanie, że szkoda kasy, że to nie jest pierwotne środowisko, ale jednak to atrakcja w skali kraju i Europy! Warto czasem wybrać się na pustynię bez wsiadania do samolotu :)
Jak wypiłem bełta w południe, to miałem fatamorganę i klucze w ręce. Ścigał mnie Arab w mundurze sapera pieszo nie na arabie. Pic się chciało, że białą Przemszę (markowe piwo) wychłeptałem i wtedy mnie dopadł straznik miejski z Kluczy.
Pamiętajcie, że w 2013 roku panuje zakaz wchodzenia na całym terytorium Pustyni. Od północy jest teren wojskowy, a od południa trwa rewitalizacja terenu. Tylko za pozwoleniem wójta, a bez pozwolenia można zapłacić karę. Za to można oglądać Pustynię Błędowską z punktów widokowych. Polecam Dąbrówkę w Chechle, normalnie jak na Pustyni. My byliśmy to było jeszcze chłodno,w miastach w bluzie, ale tam się rozebrałam do krótkiego rękawka, tak było przyjemnie i gorąco w tym miejscu.
Właśnie to zalesianie Pustyni Blędowskiej w latach 60- XX wieku nie bylo dobrym pomysłem a wtręcz karygodnym! W końcu to jedyny naturalny obszar pustynny w Europie.Bylam tam w ubiegłym roku i muszę przyznać,że trudno było dopatrzeć się pustyni....niewielkie łachy piasku wyglądały jedynie gdzie-niegdzie. A szkoda!
Czytałam ostatnio o projekcie na rzecz ratowania Pustyni Błędowskiej i pomysłach wykarczowania zasadzonej tam ,niejako wbrew przyrodzie roślinności.Oby ten projekt udało się zrealizowac!W każdym razie ja trzymam kciuki:)))
Ostatnio edytowany: 2011-07-13 18:57
