Pustynia Błędowska

Pustynia Błędowska
Miniaturowa mapa z zaznaczeniem
4.4

Pustynia Błędowska nazywana Polską Saharą to niecodzienna, unikalna atrakcja turystyczna rozciągająca się na wspaniałej Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, pomiędzy miejscowościami Klucze, Chechło i Błędów, na granicy Małopolski i województwa śląskiego. To miejsce licznie przyciąga turystów z szerokiej okolicy i nie ma w tym nic dziwnego, bowiem obszar ten to największy teren występowania otwartych piasków śródlądowych w Europie i choć w wyniku zalesienia w latach 60 XX wieku przez ostatnie dziesięciolecia dość mocno zarósł i otwartych połaci piasku nie było zbyt wiele, to w ostatnich latach mocno ją odchwaszczono i teraz znów jest niezwykle interesująca. Otwarte piaski z wydmami, z niską tylko roślinnością pustynną tworzą niesamowitą wprost scenerię, dobrze widoczną z kilku dogodnych punktów widokowych, o których piszę poniżej.

Co ciekawe, jeszcze 100 lat temu można tu było obserwować zjawisko fatamorgany! Dziś nie jest tak bardzo dziko, sporo tu platform widokowych, tablic informacyjnych, ale jestem przekonana, że bardzo Ci się tu spodoba. My przez kilkanaście ostatnich lat parokrotnie już odwiedzaliśmy Pustynię Błędowską i teraz prezentuje się wybornie. Koniecznie odwiedź to cudowne i jakże tajemnicze miejsce! Podobnego nie znajdziesz w szerokiej okolicy. Poniżej znajdziesz wiele informacji praktycznych i ciekawostek na temat Pustyni Błędowskiej!



Róża Wiatrów na Pustyni Błędowskiej
Róża Wiatrów na Pustyni Błędowskiej
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska

Punkty widokowe na Pustyni Błędowskiej

Na Pustyni Błędowskiej powstało kilka dogodnych punktów widokowych, które pozwalają się cieszyć niezwykłym pięknem tego miejsca. Widok ten jest unikatowy, bowiem Pustynia stanowi naprawdę spory obszar odkrytych piasków pośród lasów, toteż trudno szukać równie wspaniałej atrakcji tego typu w całej Polsce! Najbardziej popularne i zjawiskowe punkty widokowe na Pustyni Błędowskiej są trzy. Dwa z nich znajdują się w miejscowości Klucze, zaś jeden w Chechle.

Czubatka

Najstarszym ale i nadal bardzo popularnym punktem widokowym na Pustynię Błędowską jest Góra Czubatka (382 m n.p.m.) znajdująca się w Kluczach. To najlepszy, bo najbardziej rozległy punkt widokowy na "Polską Saharę". Znajduje się wysoko ponad piaskami i dodatkowo daje wspaniałe widoki na zachody słońca, co ostatnio nawet sami sprawdziliśmy 🙂 Zorganizowano tu duży, bezpłatny parking, są ławki, wiata piknikowa i tablice informacyjne. Spod parkingu żółtym Szlakiem Pustynnym można zejść na piaski przez las, około 1 km przyjemnego spacerku. Poczujesz się tutaj naprawdę jak na pustyni, jest pięknie i szlakiem tym można dojść przez całą szerokość Pustyni aż do Błędowa. Po drodze spotkasz sporo tablic informacyjnych.

Czubatka
Czubatka
Pustynia Błędowska Czubatka
Pustynia Błędowska Czubatka

Róża Wiatrów

Najnowszym punktem widokowym na Pustyni Błędowskiej i obecnie zdecydowanie najciekawszym według mnie jest Róża Wiatrów, również w Kluczach. To piękna, drewniana platforma widokowa o ciekawym kształcie, od którego wzięła się nazwa obiektu. Róża Wiatrów jest przystosowana dla wózków - dziecięcych oraz dla osób niepełnosprawnych. Pozwala podziwiać odkryte piaski Polskiej Sahary i wejść na nie, ponieważ ramiona konstrukcji schodzą bezpośrednio na piaski. Przy Róży Wiatrów co roku we wrześniu, w ramach Juromanii - plenerowej imprezy Szlaku Orlich Gniazd, odbywa się piknik rodzinny połączony z atrakcjami militarnymi. Można tu dojechać od ulicy Bolesławskiej w Kluczach, obecnie pod samą platformę prowadzi droga asfaltowa. Po drodze mijamy kilka parkingów. Róża wiatrów jest dostępna dla wózków, a konstrukcja kryje w sobie swoiste wiaty piknikowe z ławkami i tablicami informacyjnymi. Przy konstrukcji stanęły też działa wojskowe, co nawiązuje do faktu, że Pustynia była i częściowo nadal jest terenem wojskowym.

Róża Wiatrów
Róża Wiatrów
Róża Wiatrów
Róża Wiatrów

Dąbrówka

Trzecim punktem widokowym na Pustynię Błędowską jest Dąbrówka w Chechle (355 m n.p.m.), tu również  odsłaniają się ogromne połacie luźnych piasków, porozjeżdżane przez quady. Te punkty widokowe łączy szlak rowerowy "Spojrzeć z wysoka". Kiedyś stał tu tylko bunkier, ładnie kolorowo wymalowany, ale w ostatnich latach na Dąbrówce stanęła też metalowa platforma widokowa z piękną panoramą Pustyni Błędowskiej. W okolicy można wędrować również bezpośrednio po piaskach, głębiej tylko po szlakach, bo to teren wojskowy. Również na Dąbrówce odnajdziesz sporo tablic informacyjnych, z których dowiesz się wielu ciekawostek o tym terenie. Dąbrówka w Chechle to kolejne urocze miejsce na pustyni. Polecam odwiedzić wszystkie te punkty widokowe.
Zobacz lokalizację punktów widokowych na Pustyni Błędowskiej na mapce poniżej:



Pustynia Błędowska Dąbrówka
Pustynia Błędowska Dąbrówka

Informacje dla rodziców z małymi dziećmi

Pustynia Błędowska z racji piasków sama w sobie jest średnio dostępna dla wózków, ale wszystkie punkty widokowe są przystosowane do zwiedzania z wózkami, tak więc jeśli nie interesuje Cię spacer przez otwarte piaski, a jedynie podziwianie widoków na nie, to z powodzeniem możesz zabrać wózek. W przeciwnym razie pozostaje nosidło lub chusta. Najciekawszym i najłatwiejszym punktem dla osób z wózkiem na pewno okaże się Róża Wiatrów w Kluczach.

Pustynia Błędowska - róża wiatrów
Pustynia Błędowska - róża wiatrów

Powstanie Pustyni Błędowskiej

Legenda o Pustyni Błędowskiej
Jeśli wierzyć legendzie, Pustynia Błędowska to sprawka diabła, który tak się zezłościł na olkuskie kopalnie, że chciał je zasypać piaskiem znad Bałtyku. Leciał więc ponad Jurą z wielkim worem piachu na plecach i zmierzał do Olkusza. Widząc bliski cel, nieco zniżył lot i niespodziewanie zahaczył o wysoką wieżę kościoła w Błędowie. Już się chyba domyślasz, że wór się rozerwał, a cały piach wyleciał i rozsypał się po okolicy tworząc pustynię.

Wszystko przez olkuskie kopalnie
Jeśli nie chcesz, to nie wierz, ale z pewnością prawdziwy jest fakt, że to olkuskie kopalnie przyczyniły się do powstania Pustyni Błędowskiej. Odsłonięcie piasków na tym obszarze nastąpiło w XIII wieku, kiedy mocno rozwinięte górnictwo srebra i hutnictwo przyczyniło się do masowego wykarczowania lasów w okolicy i odsłonięcia luźnych piasków lodowcowych nawianych tu aż znad Bałtyku.

Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska

Pustynne zjawiska

Rozpoczęły się tutaj wówczas typowe dla pustyni procesy eoliczne czyli działalność wiatru, w efekcie czego powstały piaszczyste wydmy, których końca nie było widać. Co ciekawe, na Pustyni Błędowskiej obserwowano nawet burze piaskowe i tajemnicze zjawisko fatamorgany, o czym pisał słynny botanik Kazimierz Piech. Przyrodnicy opisywali to miejsce jako pustkowie, morze piasku i szmat nagiej ziemi. Tak było jeszcze 100 lat temu!



Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska

Zarastanie Pustyni Błędowskiej

W latach 60. XX wieku odkryty obszar piasków na Pustyni Błędowskiej sztucznie zalesiono, jednak nadal rośnie tu wiele gatunków typowych dla nadmorskich wydm oraz rośliny pustynne. Następowało też naturalne, stopniowe zarastanie odsłoniętych piasków czyli sukcesja roślinności. Mogło to doprowadzić do tego, że kolejne pokolenia prawdopodobnie już by nie zobaczyły polskiej pustyni na własne oczy. Na szczęście przez kilka ostatnich lat na terenie pustyni prowadzono intensywne prace porządkowe i odchwaszczanie i tym sposobem znów pojawiło się sporo odkrytych połaci piasku. Najlepiej widać je od strony jurajskich Klucz i w pobliżu miejscowości Chechło. Pozostawiono tylko cenne okazy roślinności, charakterystyczne dla piasków i pustynnych warunków. Przez środek Pustyni, z zachodu na wschód przepływa rzeka Biała Przemsza, głęboką doliną. Dzieli ona Pustynię Błędowską na część północną od strony Chechła i południową, na zachód od Klucz.  Obszar Pustyni objęty jest programem ochrony Natura 2000. Od 1995 roku fragmenty Pustyni stanowią użytek ekologiczny. W 2004 roku powstało Stowarzyszenie "Polska Sahara" na rzecz promocji i ochrony Pustyni Błędowskiej, które m.in. organizowało tu "Pustynne Miraże" każdego lata. 

Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska

Pustynia Błędowska - zwiedzanie a wojsko

Część północna pustyni to dawny poligon wojskowy, nadal teren ten należy do wojska, ale można już tu tylko obserwować skoki spadochronowe. W tej części pustyni panuje zakaz wchodzenia, choć dostępny jest tutaj punkt widokowy Dąbrówka, z którego oglądać można piękne, wielkie połacie piasku i wejść na nie właśnie w okolicy punktów widokowych. Spod platformy na Dąbrówce dojść można też do pobliskiego punktu widokowego przy ulicy Pustynnej w Chechle.

Pustynię Błędowską zwiedzić można przemierzając przyrodniczą ścieżkę dydaktyczną znakowaną na czerwono, która rozpoczyna się na ulicy Rudnickiej w Kluczach i przez Pustynię biegnie do rozlewiska Białej Przemszy. Przez Pustynię przeprowadzi Was też żółty Szlak Pustynny, na który można wejść na ulicy Górnej w Kluczach, koło parkingu na Czubatce. Biegnie on przez całą szerokość Pustyni do Błędowa. Miłośnicy jazdy konnej skorzystać mogą z pomarańczowego Transjurajskiego Szlaku Turystyki Konnej, a cykliści z wyznaczonych znakowanych szlaków rowerowych. Część północna Pustyni Błędowskiej to teren wojskowy, jak już pisałam i obowiązywał tam przez lata zakaz wstępu, ale przy punkcie widokowym Dąbrówka w Chechle turyści spokojnie wychodzą na teren otwartych piasków. W 1999 roku miały tu miejsce manewry wojsk NATO, a podczas II wojny światowej ćwiczenia prowadziły tu oddziały Afrika Korps.

Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska - widok z Dąbrówki w Chechle
Pustynia Błędowska - widok z Dąbrówki w Chechle

Juromania przy Róży Wiatrów

Każdej jesieni, około połowy września, na terenie całej Jury odbywa się Juromania - wielka, kilkudniowa impreza plenerowa, w którą włącza się wiele atrakcji jurajskich. Również przy Róży Wiatrów - pięknej i popularnej platformie widokowej w Kluczach, na piaskach pustyni, odbywa się piknik rodzinny połączony zwykle z atrakcjami militarnymi.

Pustynia Błędowska Juromania 2019
Pustynia Błędowska Juromania 2019

Filmowa Pustynia Błędowska

Nie każdy wie, że Pustynia Błędowska stała się scenerią do popularnego polskiego serialu "Czterej Pancerni i Pies". Był tutaj również kręcony słynny film Jerzego Kawalerowicza "Faraon". Dziś każdy kręci tu swoje filmy, może mniej popularne, ale też często oddające piękno tego zaskakującego, jurajskiego zakątka. Zapraszamy również na nasz film o Pustyni Błędowskiej.



Ciekawostki o Pustyni Błędowskiej

Pustynia jest tak niecodziennym zjawiskiem u nas, że praktycznie wszystko, co się na niej dzieje i co na niej znajdziemy, to jakaś ciekawostka. Poznaj kilka interesujących faktów o Polskiej Saharze!

  • Fulgoryt czyli strzałka piorunowa - to niesamowity, rurkowaty twór, który możemy spotkać na Pustyni Błędowskiej. Powstaje w efekcie stopienia piasku od uderzenia pioruna, no i już mamy czego szukać podczas następnego wypadu na piaski. Takie "pręty" mogą mieć długość nawet 1 metra i są wykorzystywane do tworzenia biżuterii. Dawniej uważano, że fulgoryt to broń słowiańskiego boga Peruna, stąd jego inna nazwa to perunowe strzałki
  • Owad czerwiec - co ustynia na Jurze ma wspólnego z czerwonym barwnikiem? Ano w trawach Pustyni Błędowskiej znajdziesz czasem owada pluskwiaka zwanego czerwcem polskim. W XVI wieku gatunek ten był hodowany w Polsce w celu uzyskania czerwonego barwnika do tkanin (koszeniliny). Polska była głównym dostawcą tego towaru w Europie! Obecnie jest to powszechny barwnik w kuchni, ale już nie uzyskuje się go z czerwca polskiego
  • Formy przyrodnicze tworzące się na pustyni to: bruk deflacyjny czyli twarde okruchy skalne, ripplemarki czyli zmarszczki wiatrowe wyglądające jak fale, tworzone przez wiatr oraz pagórki fitogeniczne czyli kopce piasku wokół niskich roślin, które w efekcie często tworzą wydmy
  • W czasie II wojny światowej teren Pustyni Błędowskiej należał do III Rzeszy i przebiegała tędy granica Generalnego Gubernatorstwa. Był to wówczas poligon lotnictwa Luftwaffe. Testowano tu również różnego rodzaju bomby, nawet mówi się, że testowane tu były bomby latające V1 i pociski rakietowe V2
  • Po II wojnie światowej pustynia nadal pełniła funkcję poligonu wojskowego, wielokrotnie ćwiczyli tu żołnierze 6 Pomorskiej Dywizji Powietrzno-Desantowej, tzw. "Czerwone Berety" z Krakowa. Do dziś odbywają się tutaj szkolenia skoczków spadochronowych
  • W 1999 roku ćwiczyły tu oddziały lotnicze i służby medyczne NATO w ramach manewrów "Cooperative Bear '99". Wówczas polska była gospodarzem programu "Partnerstwo dla Pokoju". W ćwiczeniach tych brał udział m.in. potężny samolot transportowy "Herkules".
  • Ale jako pierwsi Pustynię Błędowską do celów ćwiczebnych w zakresie militarnym wykorzystali legioniści z Batalionu Uzupełniającego Piechoty Legionowej Józefa Piłsudskiego przed bitwą stoczoną w listopadzie 1914 roku pod pobliskimi Krzywopłotami.
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska
Zalety
  • Niecodzienna atrakcja, jedyna taka w Polsce,o takich gabarytach
  • Szlaki turystyczne wiodące przez pustynię
  • Dogodne i ciekawe punkty widokowe
  • Imprezy plenerowe, np. Juromania we wrześniu
  • Bezpłatne parkingi
Wady
  • dużo turystów w ciepłe weekendy w okolicach punktów widokowych

Informacje praktyczne

Całą dobę przez cały rok
Wstęp bezpłatny
Parking: bezpłatny przy wszystkich punktach widokowych
Punkty widokowe są dostępne dla wózków, ale najwygodniej będzie przy Róży Wiatrów
Pustynia jest dostępna dla psów

Pustynia Błędowska
Róża Wiatrów
ul. Bolesławska, Klucze
Czubatka, ul. Górna, Klucze
Dąbrówka, ul. Pustynna, Chechło
www.pustyniabledowska.pl/

Noclegi w Jurze Krakowsko Częstochowskiej

Oto lista polecanych i sprawdzonych przez nas noclegów.
Tutaj znajdziesz duży wybór noclegów. Zamawiając nocleg na Booking.com za naszym pośrednictwem wspierasz nasz portal, za co z góry dziękujemy!
Booking.com

Mapa z zaznaczonymi atrakcjami

Róża Wiatrów na Pustyni Błędowskiej
Pustynia Błędowska z Czubatki
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska
Róża Wiatrów
Pustynia Błędowska
Róża Wiatrów na Pustyni Błędowskiej
Róża Wiatrów na Pustyni Błędowskiej
Na Pustyni Błędowskiej w Kluczach
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska Dąbrówka
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska
Pustynia Błędowska Czubatka
Pustynia Błędowska
Avatar użytkownika Anna Piernikarczyk
 

Cześć! Nazywam się Anna Piernikarczyk. Od 2005 roku blogujemy i wędrujemy po Polsce. Z rodzinnych wojaży przywozimy masę cudnych wspomnień i doświadczeń, którymi chętnie się z Wami dzielę. Dziś to już coś więcej, niż tylko pasja, naszą misją jest obalać mit "Cudze chwalicie, swego nie znacie"! W podróżach towarzyszy nam wysokiej jakości sprzęt fotograficzny, w zakupie którego wsparł nas sklep FotoForma.

Zapisz się do newslettera!

Zostaw swój email, a będziesz otrzymywać informacje o ciekawych miejscach w Polsce.

Nikomu nie dajemy Twojego maila! Zapisując się do newslettera oświadczasz, że zgadzasz się na przetwarzanie danych osobowych w celu otrzymywania maili z naszego portalu i z postanowieniami regulaminu i polityką prywatności
Tutaj możesz założyć pełne konto w naszym portalu, do czego Cię serdecznie zachęcamy!
Jeżeli chcesz wypisać się z newslettera kliknij w ten link

Wasze oceny i opinie

(4.4 głosów: 247)
Twoja ocena
Avatar użytkownika Dorota Skuza
Dorota Skuza
Robi wrażenie, chociaż powoli zaczyna zarastać, więc spieszcie się z odwiedzeniem
Avatar użytkownika Anna Piernikarczyk
Anna Piernikarczyk
Pustynia jest bardzo ciekawym miejscem na Jurze, nie znajdziesz drugiej takiej w całej Polsce, a nawet w Europie. Są mniejsze pustynie, ale ta jest wyjątkowa i daje niesamowite wrażenia, polecam wszystkie punkty widokowe, a szczególnie Różę Wiatrów oraz Czubatkę o zachodzie słońca 🙂
Avatar użytkownika Basia
Basia
Niesamowicie urokliwe miejsce, namiastka nadmorskiej plaży, szczególnie przy pięknej pogodzie🙂
IzaS
Miejsce zaniedbane. Szkoda bo ma potencjał a jest jedyne w Polsce
Avatar użytkownika OTTO
OTTO
Jest to odskocznia od codzienności, coś innego niż góry, zamki, itp. Okoliczne lasy rónież urocze.
Zizax
Nie ma tam jakiś wielkich zabytków i atrakcji ale ,są tam różne ławki,altanki i różne miejsca do siedzenia. Do pustyni jest kilka dojść/Wejść. Pustynia jest idealna do rodzinnych letnich spacerów. Niestety nie pamiętam gdzie to jest ale, w jednym miejscu jest altana i ruchoma replika armaty, można na nią wejść, kręcić i przesuwać różne elementy. Bardzo serdecznie polecam to miejsce.
Avatar użytkownika Hellcia
Hellcia
Piękne i oryginalne miejsce. Warto zabrać tam wszystkich niedowiarków, którzy nie wierzą, że w Polsce też mamy pustynie 😁
Avatar użytkownika Sławko
Sławko
Bardzo fajne miejsce. Ja ją widziałem od strony Czubatki
Avatar użytkownika Eliza Madej
Eliza Madej
To jest ciekawe miejsce bo przypomina pustynię ale jest wielka góra piasku na którą wchodziłam ale żeby sie na nią wspiąc trzeba się trochę wysilić ale jak się już wejdzie to widać piękne widoki, POLECAM
Avatar użytkownika Mountainfreak
Mountainfreak
Ciekawe miejsce. Wybrałem się tam rowerem podczas podróży po Jurze.
Avatar użytkownika DominikPL
DominikPL
Bardzo ciekawe miejsce!
Avatar użytkownika Karolina
Karolina

Pustynia Błędowska to atrakcyjny teren wędrówek pieszych oraz konnych

Avatar użytkownika Ewelina
Ewelina

piękne miejsce 🙂

Avatar użytkownika paweł rosiński
paweł rosiński

Klucze - w dalszym ciągu rekultywacja.

Avatar użytkownika mokunka
mokunka

Właśnie to zalesianie Pustyni Blędowskiej w latach 60- XX wieku nie bylo dobrym pomysłem a wtręcz karygodnym! W końcu to jedyny naturalny obszar pustynny w Europie.Bylam tam w ubiegłym roku i muszę przyznać,że trudno było dopatrzeć się pustyni....niewielkie łachy piasku wyglądały jedynie gdzie-niegdzie.  A szkoda!

       Czytałam ostatnio o projekcie na rzecz ratowania Pustyni Błędowskiej i pomysłach wykarczowania zasadzonej tam ,niejako wbrew przyrodzie roślinności.Oby ten projekt udało się zrealizowac!W każdym razie ja trzymam kciuki🙂))

Ostatnio edytowany: 2011-07-13 18:57

Polskie Szlaki - Inspirujące Pierniki
Copyright 2005-2024