Kraina Otwartych Okiennic

Serce Podlasia

Kraina Otwartych Okiennic - magiczna kraina Podlasia, położona w samym jego sercu. To niezwykle ciekawy szlak kulturowy wiodący poprzez trzy unikatowe pod względem architektonicznym wsie na Podlasiu - Trześciankę, Soce i Puchły. Są to miejscowości leżące w dolinie Narwi i jej dopływu - Rudni. Kraina Otwartych Okiennic potrafi wzbudzać prawdziwy zachwyt we wrażliwych duszach, jeśli tylko lubisz drewnianą, tradycyjną zabudowę i etniczne elementy, z pewnością to miejsce jest dla Ciebie!

Okiennice i ozdoby malowane

Jak wskazuje sama nazwa krainy, na szlaku tym można spotkać urokliwe drewniane domy z okiennicami. Ale nie tylko o okiennice tu chodzi. Domy są bogato dekorowane, a okiennice i czasem całe elewacje malowane są na intensywne kolory, przyciągając tym samym uwagę turystów. Zobaczysz tu nietypowe zdobienia snycerskie, na narożnikach, pod oknami i w innych elementach fasady. Również wokół domów odnaleźć można nietypowe już elementy, jak żurawie przy studniach, stare stodoły, czasem się chwiejące wręcz czy stare narzędzia rolnicze.

To przepiękny zakątek Polski, z ornamentyką typową dla tego regionu, która nawiązuje mocno do rosyjskiego budownictwa ludowego. Nie spotkasz takiej cudnej zabudowy nigdzie indziej w Polsce! Tak więc zachęcam do odwiedzenia tego niesamowitego miejsca, tym bardziej, że mieszkają tu sami starsi ludzie, bo młodzi wyjechali do miasta i nie wiadomo, jak długo jeszcze będzie można podziwiać te cuda.

Kraina Otwartych Okiennic - cerkwie

Prawosławna głównie ludność na tym terenie jest białoruskiego pochodzenia i nadal kultywuje swój folklor, widoczny nie tylko w zabudowie, obrzędowości, ale i w gwarze. Dlatego też na szlaku Kraina Otwartych Okiennic znajdują się zabytkowe cerkwie prawosławne - w Socach, w Trześciance oraz w Puchłach. Również i one wymalowane są na piękne, żywe barwy. Pochodzą one z XIX i początku XX wieku. 

Cerkiew w Puchłach to nie tylko jeden z najpiękniejszych obiektów sakralnych w dolinie Narwi, ale w całej Polsce. Nigdzie indziej nie spotkałam tak ślicznych, a przy tym bardzo zadbanych cerkwi. Stoją one na Podkarpaciu również w dużej ilości, ale są zwykle zaniedbane, a na Podlasiu żyją i widać, jak bardzo się o nie dba.

Zachować krajobraz kulturowy

Kraina Otwartych Okiennic jako wytyczony szlak powstała po to, by zachować krajobraz kulturowy doliny rzeki Narew i by pokazać go szerszemu gronu, bo miejsce nie jest zbyt popularne wśród turystów i mogłoby zostać całkowicie zapomniane. A to naprawdę cudowny zakątek, który warto odwiedzić będąc na Podlasiu, a nawet może stać się celem podróży samym w sobie. To taki żywy skansen, jeszcze żywy!

Cudne Wojszki

Już poza Krainą Otwartych Okiennic, ale zdecydowanie w nawiązaniu do tej zabudowy, zachęcam odwiedzić wieś Wojszki, gdzie od ponad 60 już lat Pan Aleksy Ryżyński wykonuje drewniane ornamenty na drewnianych domach. Tym sposobem już od czasów wojny Wojszki stały się najładniejszą wioską w dolinie Narwi. Ornamenty wykonywane są z drewna, a później zwykle malowane na biało. Mają różne kształty, toteż każdy dom jest nieco inny. Koniecznie trzeba to zobaczyć na własne oczy!

Obiekty na szlaku

- Cerkiew Opieki Matki Bożej w miejscowości Puchły - drewniana, kolorowa cerkiew z 1913 roku, zasłynęła w okolicy licznymi uzdrowieniami dzięki cudownej ikonie Matki Boskiej Opiekuńczej, wnętrza można zwiedzać po uzgodnieniu telefonicznym: 85/ 681-55-27

- Domy w miejscowości Puchły - drewniana zabudowa z ornamentami

- Cerkiew Św. Michała Archanioła w Trześciance - niewielka, ale bardzo urokliwa drewniana cerkiew prawosławna z 1864 roku

- Domy w Trześciance

- Kaplica prawosławna Proroka Eliasza w miejscowości Soce - mała kaplica z przełomu XIX i XX wieku, będąca filią parafii w Puchłach

- Domy z okiennicami w Socach - zabudowa nawiązująca do tradycji rosyjskich, jak i w okolicznych miejscowościach, bowiem mieszka tu nadal ludność białoruska

- Krzyże wotywne w Socach - na drogach wyjazdowych ze wsi Soce stoją stare krzyże wotywne, z którymi wiąże się legenda

Krzyże w Socach - legenda

Miejscowa legenda głosi, że mieszkańcy wsi Soce ustawili krzyże wotywne wokół swej wioski, aby ochronić się przed epidemią, która dziesiątkowała okoliczną ludność. Bardzo szybko mężczyźni z wioski ustawili krzyże na każdym końcu wsi, a i kobiety nie pozostały bezradne. Nicią uprzędzoną własnymi rękami połączyły krucyfiksy i tym sposobem dobrze uchroniły całą wieś od zarazy. Epidemia szybko w tym miejscu ustała, a krzyże stoją do dziś, jako pamiątka tych wydarzeń.