Pałac w Żmigrodzie

4.5

Pałac w Żmigrodzie - perełka architektoniczna Doliny Baryczy

Żmigród to swoiste wrota do magicznej Doliny Baryczy, a perełką Żmigrodu jest XVII-wieczny pałac Hatzfeldtów, a właściwie jego ruiny, które stoją w miejscu średniowiecznej twierdzy. Obok pałacu zachowała się w całości baszta, pochodząca z XVI stulecia. Mieści ona dziś siedzibę Informacji Turystycznej, małą wystawę historyczną, a na szczycie taras widokowy. Ale to nie wszystko, jeśli chcesz poczuć się przez chwilę księżniczką, albo uprzyjemnić czas swej wybrance serca, to jest tutaj ku temu świetna okazja. W Baszcie bowiem mieści się piękny apartament z niecodziennym wystrojem, w którym można spędzić wyjątkową noc. Całość otacza piękny, zabytkowy park angielski w stylu romantycznym. To najstarszy park w regionie, założony w XVIII stuleciu, z zachowanym starodrzewem, stawem, domkiem chińskim, żelaznym masztem na chorągwie i dawną oranżerią. Mury pałacu zostały ładnie zrewitalizowane i dziś prezentują się świetnie. Warto odwiedzić pałac w Żmigrodzie będąc w Dolinie Baryczy.

Baszta w Żmigrodzie

Baszta w Żmigrodzie - taras widokowy

Baszta w Żmigrodzie - apartament

Historia zamku w Żmigrodzie

Warownia w Żmigrodzie pojawia się w dokumentach już w 1296 roku, choć murowany zamek pochodził z XIV stulecia. Składał się z wieży, murów i fosy. W latach 1579 i 1605 żmigrodzki zamek trawiły pożary, a później, w czasach wojny trzydziestoletniej został przebudowany na twierdzę. W 1640 na zamku w Żmigrodzie miało miejsce słynne oblężenie przez wojska szwedzkie, z udziałem armat. A jak one dostały się pod zamek, skoro otaczały go rozlewiska Baryczy? Silne mrozy skuły lodem wodę i można było się po nim poruszać, ale obrońcy znaleźli i na to sposób. Na polecenie dowódcy jeden z obrońców zamku przedarł się przez siły wroga i otworzył śluzy na stawach powyżej, co spowodowało spękanie lodu i napływ dużej ilości wody, która zatopiła armaty.

Ruiny pałacu w Żmigrodzie

Historia pałacu w Żmigrodzie

Niedługo potem właścicielami majątku został ród von Hatzfeldt, który wyburzył fortyfikacje i w ich miejscu, w latach 80. XVII wieku zbudował żmigrodzki pałac z kaplicą Św. Jerzego. Niestety strawił go pożar w 1689 roku. Dzisiejsze ruiny to pozostałość fasady barokowego skrzydła tzw. nowego pałacu, który powstał w latach 1706-08, wg projektu mistrza budownictwa Christopha Hacknera z Wrocławia. Pałac ten miał 2 piętra i 3 skrzydła, a w latach 1762-65 Hatzfeldtowie dostawili jeszcze do bryły pałacu klasycystyczne południowe skrzydło, które stanowiło letnią część pałacu. To tutaj mieściła się tzw. "Wielka Sala" z kopułą pokrytą czerwoną, cynową blachą, w której w 1813 roku ustalono tzw. Protokół Żmigrodzki - decydujący moment w wojnie przeciwko Napoleonowi. Układ ten walnie przyczynił się do rozbicia wojsk francuskich w Bitwie pod Lipskiem w październiku 1813 i późniejszego upadku Napoleona. W zamku przebywali wówczas król pruski Fryderyk Wilhelm III, car Aleksander I, następca tronu szwedzkiego - Karol Jan Bernadotte, a także posłowie z Anglii i Austrii. W latach 70. pałac ponownie rozbudowano i nadano mu modny wówczas wystrój neorenesansowy.

Ruiny pałacu w Żmigrodzie

Piękna i okazała rezydencja Hatzfeldtów została spalona przez Armię Czerwoną w styczniu 1945 roku. Zniszczone skrzydło południowe rozebrano, a reszta pozostała jako ruina, zabezpieczona i poddana renowacji w latach 2007-08. W 2012 roku dobudowano tzw. trejaż symbolizujący nieistniejące, długie skrzydło pałacowe. W podziemiach ruin pałacu funkcjonuje dziś restauracja.

Ruiny pałacu w Żmigrodzie

Baszta w Żmigrodzie

Obok pałacu stoi Baszta - najstarsza zachowana w całości budowla zespołu architektonicznego w Żmigrodzie. Została ona zbudowana w 1560 roku jako obronna wieża mieszkalna. Upamiętnia to widoczna ponad wejściem płyta z piaskowca z herbem rodowym Kurzbachów, ówczesnych właścicieli zamku żmigrodzkiego. W 1642 roku baszta została podwyższona o 1 piętro, przez Szwedów, o czym mówi druga tabliczka. W 1668 roku wieży nadano imię Sankt Maria Trauburg. W 1837 roku ponownie podwyższono wieżę o dodatkowe piętro. W czasie II wojny światowej w wieży mieściło się archiwum, zaś w jej podziemiach magazyn żywności. W 1998 roku na wieży zawisła replika tablicy z 1913 roku upamiętniającej tzw. Protokół Żmigrodzki. W 2008 roku Baszta, podobnie jak pałac, została zrewitalizowana i dziś zaprasza w swe progi turystów.