Osiedle Zandka w Zabrzu - klimatyczne osiedle robotnicze
Osiedle Zandka w Zabrzu to dawne osiedle robotnicze, które powstało w latach 1903-22, dla pracowników pobliskiej huty Donnersmarcka. Znajduje się ono przy ulicy Krakusa i Stalmacha, na tzw. Małym Zabrzu. To wyjątkowe miejsce, z jednej strony nieco zaniedbane, a z drugiej bardzo klimatyczne. Gdyby odnowić stojące tu domy, zachwyciłyby niejednego turystę, bo uroku odmówić im nie można! To zdecydowanie jedno z najpiękniejszych osiedli robotniczych na Górnym Śląsku!
Architektura domów na Zandce
Zaprojektowane przez niemieckich architektów osiedle składa się z kilkudziesięciu budynków. Jest ich około 40 i zachwycają stylem i ciekawą bryłą. Są tak odmienne od robotniczych bloków klocków, jakie masowo powstawały w latach 70. XX wieku w wielu miejscach na Śląsku.
Każdy dom na Zandce ma podobny rzut, ale inne dachy, bryły i zdobienia. Są do siebie zbliżone, a jednak każdy prezentuje się nieco inaczej. Architekturę urozmaicają ryzality, wykusze, a w niektórych przypadkach nawet wieżyczki. Dachy zaś kryją lukarny.
Elewacje budynków wykonane zostały w dużej mierze z czerwonej cegły. Niektóre dodatkowo zdobi dekoracyjna, drewniana konstrukcja szkieletowa. Bardzo lubiany element architektoniczny. Ja uwielbiam takie domy, spotykane znacznie częściej na północy Polski niż na południu.
Każdy taki trójkondygnacyjny budynek mieścił około dwunastu mieszkań. Składały się one z kuchni oraz dwóch pokoi. Toalety znajdowały się na półpiętrach i były wspólne. Może to dziś dziwić, ale na Śląsku w starych domach można częściej znaleźć takie rozwiązanie.
Inne zabudowania osiedla Zandka
Domy robotnicze zostały ładnie wkomponowane w zaprojektowaną dokładnie zieleń wokół. Zobaczysz tu do dziś efektowne platany. Miało to nawiązywać do osiedli willowych, na które składały się też inne zabudowania. W pobliżu była szkoła, przedszkole, kasyno, hala sportowa i pływalnia, a nawet dom starców. Najpiękniejszą willę wybudowano dla dyrektora huty. Dawniej stały tu jeszcze budynki gospodarcze.
Atrakcje w pobliżu osiedla Zandka w Zabrzu
Tuż obok Zandki znajdziesz charakterystyczny stalowy dom z podobnego okresu, co samo osiedle. Pochodzi z 1927 roku i stanowi unikat w skali Europy. Wówczas kilka takich domów postawiono na Śląsku. Miały stać się idealnym rozwiązaniem, bo stawiało się je niezwykle szybko, w niecały miesiąc, ale nie przyjęły się. Do dziś mieszkają w nim lokatorzy, a dom wygląda nieco dziwnie, trzeba to przyznać. A naprzeciw, na ulicy cmentarnej znajduje się niezwykle klimatyczny i piękny cmentarz żydowski w Zabrzu. Na co dzień zamknięty, ale można załatwić sobie z opiekunem kirkutu zwiedzanie indywidualne.
Godziny otwarcia i informacje praktyczne
Cały rok, całą dobę
Parking: na miejscu można zaparkować przy ulicy Stalmacha
Adres
Osiedle Zandka
ul. Krakusa, ul. Stalmacha, Zabrze
GPS: 50°18'32N, 18°47'22E
Zabrze noclegi
Zabrze to zdecydowanie interesujące miejsce, do którego warto się wybrać. Klikając w ten link znajdziesz noclegi w tym miejscu. Możesz również skorzystać z wyszukiwarki noclegów znajdującej się poniżej.
Zamawiając nocleg za naszym pośrednictwem wspierasz nas, za co z góry dziękujemy!
Mapa z zaznaczonymi atrakcjami
