Cmentarz żydowski w Zabrzu - niesamowicie klimatyczny kirkut
Kirkut czyli cmentarz żydowski w Zabrzu to 150-letni ogród żydowskiej pamięci, jak nazwał go Pan Dariusz Walerjański - historyk i wieloletni opiekun tego miejsca. Właśnie dlatego, że cmentarz ma dobrego opiekuna, trwa jeszcze w całkiem dobrym stanie, gdy inne tego typu obiekty giną bezpamiętnie.
I zabrzański kirkut narażony był na zniszczenie, kilka razy dewastowany, teraz jest ogrodzony i zamknięty na klucz. Na szczęście jest możliwość przekroczenia jego murów.
Grobowce na cmentarzu żydowskim
Kirkut znajduje się przy ulicy Cmentarnej 15, za charakterystyczną, pomarańczową bramą, zwykle zamkniętą. Spoczywa tu około 1000 osób wyznania mojżeszowego. Do dziś zachowało się niespełna 700 nagrobków. I co mnie zaskoczyło, groby przybrały tutaj niezwykle różnorodne formy. Od monumentalnych grobowców z piaskowca, przypominających te z chrześcijańskich cmentarzy, przez bardziej charakterystyczne macewy, spotykane na innych kirkutach, po słupowe nagrobki w różnych kształtach. Są też bardziej nowoczesne nagrobki z kolorowego kamienia. Pochylone zębem czasu, poutykane tu i ówdzie, a wiele z nich spowite gęstym bluszczem. Klimatu temu miejscu odmówić nie można.
Już na wstępie uwagę przykuwa Grobowiec Böhmów, wykonany z czarnego granitu szwedzkiego. Ale mi bardziej podobają się te grobowce pod murem, szczególnie urokliwe są te z bluszczowymi czapami. Jakie nazwiska odnajdziecie na grobach? Pollack, Hoffmann, Zimmermann, Kaiser, Fischer, Herzberg, Katz, Goldmann, Fridman, Rosenbund, Elsner. Skromny, ale ciekawy nagrobek opatrzony jest nazwiskiem Klemann. Przypomina lustro.
Na terenie tym pochowano też w 1918 roku zmarłych żołnierzy rosyjskich z obozu jenieckiego w Zabrzu.
Kiedy można odwiedzić cmentarz ?
Zwykle kirkut otwierany jest dla turystów 2 razy do roku. To jest 1 listopada i około 15 maja, w niedzielę. Wtedy można wejść na teren cmentarza, a nawet w wyznaczonych godzinach poznać jego tajemnice podczas spacerów z przewodnikiem. W tym czasie prowadzona też jest kwesta na ratunek i utrzymanie ładu w tym miejscu. A gdy te terminy Wam nie pasują, możecie zrobić tak jak my, skontaktować się z Cmentarz Żydowski Zabrze - Stowarzyszenie Zachor i odebrać klucz na indywidualne zwiedzanie. Na tym profilu znajdziecie też wszelkie informacje o kirkucie.
Historia zabrzańskiego kirkutu
Obiekt powstał w II połowie XIX wieku, a dokładnie w 1871 roku. Liczy więc sobie około 150 lat! Pochówki odbywały się tutaj między 1872 a 1954 rokiem. Grunt pod kirkut podarował gminie żydowskiej książę Guido Heckel von Donnersmarck - znany przemysłowiec w regionie, który swoją posiadłość miał w Świerklańcu. Najstarsze nagrobki pochodzą jeszcze z 1872 roku. Dziś cmentarz jest zadbany i prezentuje się bardzo ładnie, mimo upływu czasu.
Atrakcje w okolicy
Obok kirkutu znajduje się inny cmentarz, a naprzeciw niego stoi charakterystyczny stalowy dom z początku XX wieku. Kilka ulic dalej natomiast odnajdziesz klimatyczne osiedle robotnicze Zandka.
Informacje praktyczne
1 listopada
około 15 maja, w niedzielę
Klucz można odebrać po wcześniejszym umówieniu z Cmentarz Żydowski Zabrze - Stowarzyszenie Zachor
Cmentarz żydowski
ul. Cmentarna 15, Zabrze
Noclegi w Zabrzu
Tutaj znajdziesz duży wybór noclegów. Zamawiając nocleg na Booking.com za naszym pośrednictwem wspierasz rozwój naszego bloga, za co z góry dziękujemy! To pomoże nam w dotarciu do wielu ciekawych miejsc, które później chętnie Wam pokazujemy i dzielimy się z Wami naszymi doświadczeniami i informacjami.
Co zobaczyć w okolicy?
Jeśli szukasz więcej pomysłów na ciekawe miejsca do odwiedzenia, mamy dla Ciebie kilka propozycji w okolicy. W promieniu 30 kilometrów znajduje się kilka atrakcji, które warto dodać do swojego planu podróży.
- Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu, odległość: 1.5 km
- Funzeum w Gliwicach, odległość: 7.2 km
- Sztolnia Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach, odległość: 13.3 km
- Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach, odległość: 13.6 km
- Park Przygód i Atrakcji w Wilkowicach, odległość: 14.3 km
- Pałac w Siemianowicach Śląskich, odległość: 16.5 km
- Park w Świerklańcu, odległość: 17.9 km
- Nikiszowiec w Katowicach, odległość: 21.7 km
- Pałac w Pławniowicach, odległość: 24.1 km
- Jezioro Pogoria, odległość: 28.9 km
Mapa z zaznaczonymi atrakcjami
Sprawdź pogodę
Poniżej pokazujemy Ci prognozę pogody. Sprawdź ją przed wyjazdem!