Synagoga Tempel w Krakowie

Synagoga Tempel to najmłodsza synagoga w Krakowie, mieści się oczywiście na krakowskim Kazimierzu, przy ulicy Miodowej 24. To jedna z czterech czynnych synagog w mieście, służy w przewarzającej mierze wydarzeniom związanym z Festiwalem Kultury Żydowskiej.

Synagoga Tempel została wybudowana w latach 1860-62 według projektu Ignacego Hercoka z inicjatywy Stowarzyszenia Izraelitów Postępowych i Towarzystwa Religijno-Cywilizacyjnego. Ten nurt judaizmu był skierowany ku asymilacji kulturowej i społecznej z narodem polskim. Czego wyrazem jest między innymi nadanie jej typowej dla nurtu nazwy ‘tempel’, co oznacza świątynię. Nazwy tej nie spotyka się w całym judaizmie, ponieważ świątynię stanowi dla nich jedynie świątynia w Jerozolimie.

Po kilku przebudowach uzyskała ostatecznie formę neorenesansowo-mauretańską. W czasie II wojny światowej hitlerowcy urządzili w niej magazyn, a w nawie stajnię dla koni. Częściowo zachowały się elewacje zewnętrzne, malowidła wewnątrz oraz unikatowe, bo jedyne w Polsce witraże synagogalne (43 sztuki) wykonane w latach 1894-1925 w krakowskich zakładach Zadzikowskiego i Żeleńskich.

Przetrwał również neorenesansowy aron ha-kodesz z 1897 roku. należy zwrócić uwagę na niektóre dekoracje wewnątrz, zaczerpnięte np. ze sztuki islamu jak mauretańskie polichromie. Polichromia sufitu z kolei przypomina dekorację minbaru meczetu Ibn-Tulun w Kairze, podobny wzór odnajdziemy w Sali tronowej w Alhambrze.

Synagoga Tempel
ul. Miodowa 24, Kraków