Reszel. Najlepsze atrakcje, które warto zobaczyć i zwiedzić w Reszlu na Warmii

Reszel to niewielkie, ale przepiękne miasto o niezwykle ciekawej, zabytkowej zabudowie. Leży w północnej Polsce, na Warmii, nad rzeką Sajną, około 20 km od Kętrzyna. Reszel jest uznawany za prawdziwą perełkę tych okolic, szczycącą się bogatą historią i niecodziennymi zabytkami skupionymi w pobliżu Rynku. 

Nie sposób się z tym nie zgodzić. Spacerując uliczkami Reszla, zachwyciłam się unikalną architekturą, która całkiem dobrze przetrwała czasy wojny. Nie łatwo oprzeć się urokowi tego miasteczka. Według mnie to zdecydowanie jedno z cudniejszych miast na Warmii, gorąco polecam Ci je odwiedzić.

Warto wspomnieć, że przez Reszel przechodzi szlak Św. Jakuba Camino Polaco, a przy drodze do Św. Lipki, którą niegdyś wiódł znany trakt pielgrzymi, stoją piękne, barokowe kapliczki różańcowe.

Zabytki i atrakcje w Reszlu

Nieduże straty wojenne sprawiły, że to słynne niegdyś miasto warmińskie do dziś zachwyca swą urodą i średniowiecznymi zabytkami z XIV wieku ! Zobacz największe atrakcje turystyczne Reszla!

Zamek w Reszlu

Wg starego warmińskiego przysłowia "Nie odkrył zamku w Reszlu ten, kto nie spędził nocy w jednej z jego komnat". No cóż, koniecznie musimy tu wrócić i poznać zamek lepiej. Historia warowni sięga połowy XIII wieku, kiedy Krzyżacy zbudowali tu pierwszy gród drewniano - ziemny. Około 1350 roku biskupi warmińscy rozpoczęli budowę murowanego zamku, który pełnił funkcję obronnej twierdzy. W XVIII stuleciu zamek przejęły władze pruskie i ulokowały w nim więzienie, które zasłynęło z dużej śmiertelności. Był to powolny upadek pięknej warowni.

Na szczęście dziś budowla jest zrewitalizowana i świetnie prosperuje. Od 2001 roku działa tutaj hotel, a dodatkowo zamek udostępniony jest dla turystów. Zobaczysz tu narzędzia tortur, jakie stosowano w średniowieczu, galerię sztuki, dziedziniec oraz wieżę. Warto wspiąć się na nią i z góry podziwiać panoramę miasta.

Rynek w Reszlu

Rynek to ujmujący plac główny miasta. Pośrodku góruje tu klasycystyczny ratusz z XIX wieku, który stanął na fundamentach wcześniejszego ratusza, prawdopodobnie gotyckiego. Obok stoi średniowieczna studnia, a dookoła rynek zdobią niskie domy, pamiętające poprzednie wieki. Wspaniale korelują z usianymi tu i ówdzie zabytkami, tworząc harmonijną całość. Warto przejść się pobliskimi uliczkami, by nacieszyć oko tym widokiem. W wielu innych miastach regionu dawna, stylowa zabudowa została po wojnie zastąpiona nieciekawym budownictwem w stylu prl-u, tutaj natomiast sprawy potoczyły się zupełnie inaczej i właśnie dlatego Reszel jest tak czarujący.

Kościół Św. Piotra i Pawła w Reszlu

Ten piękny, gotycki kościół pochodzi z XIV wieku. Powstał jako trójnawowa hala bez prezbiterium, z okazałą wieżą od strony zachodniej oraz zakrystią i kruchtą od strony północnej. Świątynię co najmniej dwa razy trawiły pożary, w 1774 i w 1806 roku. Po tej drugiej pożodze wnętrze wyposażono w latach 1822-43 sprzętami miejscowych rzemieślników.

W ołtarzu głównym podziwiać można XIX-wieczny obraz patronów kościoła, autorstwa Antoniego Jana Blanka. Był profesorem sztuk pięknych na Uniwersytecie Warszawskim, a pochodził właśnie z Warmii. Mnie ujęła też XIX wieczna chrzcielnica i wejście na ambonę. Gotycką chrzcielnicę zobaczysz u wejścia do świątyni. Warto też wspiąć się na kościelną wieżę widokową o wysokości ponad 50 metrów.

Mury Miejskie w Reszlu

Pierwsze mury obronne stanęły tu w XIV wieku. Obecnie zachowane są jedynie we fragmentach, ponieważ zostały w dużej mierze rozebrane. W okolicy Mostu Wysokiego na zachowanych murach dostrzec można okna strzelnicze. Większe fragmenty murów zachowały się też po zachodniej stronie miasta. Stoi tu również jedna w baszt obronnych.

Spichlerz w Reszlu

Ryglowy spichlerz (z charakterystycznego muru pruskiego) pochodzi z XVIII wieku i jest ciekawą ozdobą miasteczka, utrzymaną w dobrym stanie.

Cerkiew w Reszlu

Cerkiew Przemienienia Pańskiego tak naprawdę w tej świątyni zaczęła funkcjonować w 1963 roku. Od tej pory odprawia się tutaj nabożeństwa w obrządku wschodnim greckokatolickim (bizantyjsko-ukraińskim). Ta późnobarokowa budowla natomiast powstała na przełomie lat 1799-1800, według projektu Joachima Sadrozińskiego. Stanęła w miejscu wcześniejszego kościoła, a oparto ją na gotyckim murze miejskim. Był to jezuicki kościół Św. Krzyża, konsekrowany w 1802 roku. We wnętrzu kryje barokowy ołtarz główny z obrazem Ukrzyżowania ze św. Marią Magdaleną oraz rokokową kazalnicę.

Most Wysoki i Niski w Reszlu

Mosty zachowane nad rzeką Sajną to gotyckie obiekty, przerzucone przez niewielką rzekę. Trwają tu od XIV stulecia, choć gotyk zachował się jedynie w fundamentach. Górne partie zostały przebudowane w stylu neogotyckim. Most Wysoki zwany jest też Rybackim, zobaczysz go zaraz za cerkwią. Pełnił niegdyś rolę akweduktu.

Stara Plebania w Reszlu

Koło kościoła farnego, od strony zamku, stoi efektowny budynek, który dawniej pełnił funkcję plebani - rezydencji archiprezbitera. Mówi się, że to najstarszy nieufortyfikowany budynek mieszkalny w Reszlu, ale też i najstarsza plebania na Warmii. Może pochodzić z XIV wieku, z czasów powstania świątyni. Plebanię oparto o mur miejski.

Park Miejski w Reszlu

Zabytkowy park miejski pamięta jeszcze rządy cesarza Wilhelma II. Ta piękna strefa zieleni zwana "Zieloną Doliną" otacza Stare Miasto i świetnie sprawdza się jako obszar rekreacyjny dla mieszkańców i turystów. Prowadzi tędy Trasa Ekologiczno - Dydaktyczna (TED), wzdłuż której ustawiono tablice informacyjne opisujące florę, faunę oraz zabytki.

Św. Lipka - Sanktuarium Matki Bożej

6 km od Reszla mieści się Święta Lipka, a w niej niezwykła bazylika Nawiedzenia NMP. Zachwyca zdobną fasadą, która jest jednym z najwspanialszych okazów późnego baroku w Polsce. Cały kompleks architektoniczny złożony jest z kościoła, krużganku oraz klasztoru.

Koniecznie wejdź do wnętrza świątyni, gdzie podziwiać można okazały ołtarz główny, a po przeciwnej stronie niesamowite organy z lat 1719-21, zbudowane przez Jana Josue Mosengela. Na wieżyczkach organów widnieją rzeźby aniołów grających na różnych instrumentach. Figurki poruszają się podczas koncertów.

Dawny zamek w Bezławkach

11 km od Reszla znajdziesz niesamowicie ciekawe miejsce. To kościół w Bezławkach, który dawniej był warownią. Zakątek jest fantastyczny, już spod budowli roztacza się piękny widok na okolicę, a historia zabytku zapada w pamięć. Przy odrobinie szczęścia uda Wam się zwiedzić kościół, bo nawet jeśli pozostaje zamknięty, to warto zadzwonić pod numer 519-764-101.

W środku można zobaczyć stare zdjęcia i wyniki badań archeologicznych doktora Arkadiusza Koperkiewicza, który z ekipą studentów z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego przez parę lat prowadził tu prace badawcze. Największe wrażenie robi jednak wejście na wieżę kościelną, po stromych drabinkach oraz przejście ponad sufitem zamku. Polecam!

Mapa atrakcji

Przygotowaliśmy też mapę atrakcji Reszla. Samo miasto nie jest duże, więc będzie to miły spacer.

Reszel wśród miast Cittaslow

Reszel należy do Międzynarodowej Sieci Miast Cittaslow. Skupia ona tzw. Miasta Dobrego Życia. Z założenia żyje się w nich wolniej, a przez to lepiej, spokojniej i wygodniej. Po prostu przyjemniej. Sami to odczuliśmy, choć w Reszlu tak naprawdę byliśmy tylko krótką chwilę, za krótką. Wśród innych polskich miast Cittaslow znalazły się m.in. Lidzbark Warmiński, Ryn, opolskie Głubczyce czy śląskie Kalety. Nie bez przyczyny akurat najwięcej polskich miast pochodzi właśnie z województwa warmińsko-mazurskiego.

Historia Reszla

Powstanie grodu sięga roku 1241, kiedy to Krzyżacy założyli tu drewnianą strażnicę, w miejscu grodu pruskiego plemienia Bartów. W 1254 Reszel przypadł biskupowi warmińskiemu i w dokumentach został wymieniony jako „castrum Ressel”. Prawa miejskie uzyskał w 1337 roku. Z tego właśnie okresu pochodzi średniowieczny układ Starego Miasta zaliczany do siedmiu średniowiecznych cudów Reszla. W 1372 roku zaczęto budowę murów obronnych z basztami i trzema bramami: Wysoką, Królewiecką oraz Rybacką. W owym czasie Reszel był trzecim co do wielkości miastem na Warmii. Po Braniewie i Lidzbarku Warmińskim.

W 1505 roku z inicjatywy biskupa Łukasza Watzenrodego, wuja Mikołaja Kopernika, rozpoczęto budowę nowych obwarowań. Miasto dobrze się rozwijało w tym czasie, ale największy rozkwit przypadł na okres baroku, kiedy Reszel zyskał miano miasta artystów. Wywodzili się stąd malarze, złotnicy i rzeźbiarze, np. Krzysztof Peucker.

Wojny polsko-szwedzkie nie spowodowały zniszczeń w mieście, podobnie jak II wojna światowa. Dzięki temu Reszel szczyci się dziś unikalną, śliczną zabudową.

Reszel - ciekawostki

• W historii miasta zapisał się biskup Fabian Luzjański. Jego ojcem był burgrabia reszelski, dlatego przyszły biskup porwany został w 1472 przez Krzyżaków. Ci pod murami miasta szantażem zażądali poddania miasta. Dowodzący obroną Paweł z Mgowa Legendorf nie poddał jednak zamku, a dziecko odbito.
• Sporą ciekawostką jest fakt, że to w Reszlu, 21 sierpnia 1811 roku, miał miejsce ostatni w Królestwie Prus i zarazem ostatni w Europie, przypadek spalenia czarownicy na stosie. Ofiarą była Barbara Zdunk, a oskarżano ją nie tyle o czary, ale głównie o podpalenie. Wszystko dlatego, że w 1807 roku Reszel spłonął w niewyjaśnionych okolicznościach. Proces trwał aż 3 lata, wina nie została udowodniona i budziła kontrowersje, jednak sąd w Królewcu zatwierdził wyrok. Przed spaleniem Barbarę uduszono.
• W 1910 roku, w firmie Friedrich Fest w Reszlu, wyprodukowano samolot jednopłatowiec. Zbudowano go na podstawie projektu inżyniera Bloessa z Kętrzyna.

Ostatnia Czarownica w Europie spalona w Reszlu

Barbara Zdunk miała 9 lat, gdy opuściła dom rodzinny. Mając lat 17 miała romans z żołnierzem, ale nie skończył się on ślubem. Do niego doszło z innym żołnierzem o nazwisku Sdunk. Już po sześciu tygodniach małżeństwo się rozpadło. Słynęła z dużej liczby kochanków, a jednym z nich był parobek Jakob Auster. Miał 22 lata i był wówczas od niej młodszy o 16 lat.

Miłość ta jednak okazała się nieszczęśliwa i z zemsty w nocy z 16 na 17 września 1807 roku, Barbara najpewniej podłożyła ogień w mieście. A przynajmniej została oskarżona o wzniecenie pożaru pod domem, w którym nocował Auster. W efekcie tego spłonęło 6 budynków i zginęło dwoje ludzi. W wyniku śledztwa Zdunk została oskarżona o wywołanie pożaru za pomocą czarów, a sąd miejski skazał ją na śmierć na stosie. Sprawa wywołała wiele kontrowersji. Mówiło się, że była ona upośledzona umysłowo, a miasto podpalili polscy żołnierze armii napoleońskiej. Ostatecznie sprawa "czarownicy" przeszła przez wszystkie instancje sądownictwa pruskiego i dotarła do króla Fryderyka Wilhelma III Pruskiego, który wyrok zatwierdził.

Przez cały proces oskarżona przebywała w areszcie, w lochach zamku w Reszlu, gdzie dopuszczano się na niej nierządu. W więzieniu urodziła dwoje dzieci. 21 sierpnia 1811 roku Barbara Zdunk została spalona na ostatnim w Europie stosie. Niektóre przekazy mówią, że przed spaleniem została dyskretnie uduszona przez kata. Co ważne, wg ówczesnego pruskiego kodeksu karnego, czarnoksięstwo nie było karalne.

Film o Reszlu

Zapraszamy serdecznie na nasz film o atrakcjach Reszla. Poza samym miastem zwiedzimy również Świętą Lipkę z sanktuarium i tajemniczy zamek w Bezławkach.

Noclegi w Reszlu

W Reszlu bardzo ciekawym miejscem na nocleg jest Zamek Reszel, w którym powstał przyjemny hotel. Niestety my w nim nie spaliśmy, ale słyszeliśmy od innych, że byli zadowoleni z tej miejscówki, dobrze położonej w centrum miasteczka, ze smacznymi śniadaniami, barem i restauracją.

My będąc w tych stronach spaliśmy w Rynie w Hotel Zamek Ryn. To luksusowy obiekt, oferujący wiele pokoi gościnnych urządzonych w dawnym stylu. Dostępna jest tu również strefa spa z basenem i saunami. Położona jest ona w osobnym budynku, ale dojdziesz tu z zamku podziemnym przejściem. Niewielki basen tylko dla gości mieści się też w samym zamku. Osobno płatne są tu również bilard i kręgle.

Hotel Star Dadaj Resort & Spa  28.8 km

Hotel Zamek Ryn  28.9 km

Hotel Robert's Port  35.3 km

Hotel Krasicki w Lidzbarku Warmińskim  37.7 km

Częste pytania i odpowiedzi dotyczące Reszla