Spośród licznych atrakcji pięknych Mazur szczególne miejsce zajmuje rozgałęziony system żeglugowy Kanału Elbląskiego. To unikalny w skali światowej zabytek sztuki hydrograficznej, składający się z trzech odcinków zasadniczych o długości 129,8 km oraz wielu dodatkowych odgałęzień bocznych. Łączna długość całego systemu wodnego to 147 km. Kanał Elbląski obejmuje jeziora i żeglowne odcinki rzek uchodzących do jeziora Drużno i Zalewu Wiślanego.
Kanał Elbląski to najdłuższy kanał żeglowny w Polsce. To również jedyny szlak na świecie, po którym statki nie tylko płyną po wodzie, ale również jadą lądem na wózkach, pokonując fragmenty wzniesień między odcinkami wodnymi. Dodatkowo w 2015 roku szlak ten został odnowiony, powstała nowa infrastruktura turystyczna w tym nowatorskie ścieżki questingowe. Kto może questować? Każdy, kto posiada ulotkę i podąża wskazówkami oraz zagadkami z tekstu. Oprócz niesamowitych historii i legend można wykonać zadania, które są alternatywą dla encyklopedycznych informacji zawartych w przewodnikach. W okolicach Kanału Elbląskiego można przejść ścieżki w Jelonkach, Małdytach i Miłomłynie, a każda z nich prezentuje inną niesamowitą historię, jednak prezentują ten sam ważny, unikalny zabytek.
Ze względu na swoje walory przyrodnicze i kulturowe teren został objęty ochroną prawną w formie Obszaru Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego, dlatego na niektórych odcinkach Kanału można poruszać się tylko kajakiem.
Kanał zaprojektowany został przez holenderskiego inżyniera Georga Jakoba Steenke, a budowany był w latach 1848-72. Największym problemem technicznym było pokonanie różnicy poziomu wód między jeziorami Drużno pod Elblągiem, a jeziorem Piniewo na odcinku 11 km. Różnica ta wynosi prawie 100 m wysokości.
Steenke opracował oryginalną i zadziwiającą jak na owe czasy koncepcję, która funkcjonuje do dziś. Genialne rozwiązanie polegało na wybudowaniu dwóch śluz (Miłomłyn i Zielona) oraz pięciu pochylni (Buczyniec, Kąty, Oleśnica, Jelenie, Całuny). Pochylnie niwelują różnicę poziomów wody o 99 m, a statki pokonują pochylnie na specjalnych wózkach. Tylko tutaj statki pływają po trawie. Kanał Elbląski w XIX wieku pełnił głównie funkcję gospodarczą, umożliwiał spławianie zboża i drewna z zasobnych terenów Mazur Zachodnich do Elbląga i dalej do portów położonych na Zalewie Wiślanym.
Dzisiaj trasa Kanału przyczynia się do rozwoju turystyki i infrastruktury na tym malowniczym terenie.
Najlepszym przykładem tego jest Ostróda, która intensywnie rozwija infrastrukturę turystyczną nad Jeziorem Drwęckim (południowy punkt startowy do wyprawy w głąb Kanału). Powstało tu ciekawe molo żeglarsko-spacerowe, przystań Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej oraz tawerna z wypożyczalnią sprzętu wodnego, a także marina. Najciekawsze są jednak rejsy turystyczne statkami wycieczkowymi. Podobne atrakcje mają okoliczne miasta i gminy: Miłomłyn, Małdyty, Pasłęk, Rychliki oraz Iława.
Żegluga Ostródzko - Elbląska
ul. Mickiewicza 9a, Ostróda
tel. 89/ 646-38-71, 801-350-900
info@zegluga.com.pl
www.zegluga.com.pl
Anna Piernikarczyk to absolwentka Geografii na Uniwersytecie Śląskim. Autorka przewodników turystycznych Polska rodzinna (wyd. Pascal) oraz Jura. Od Częstochowy do Krakowa (wyd. Compass). Fotograf i łazik z natury. Zakochana w polskich krajobrazach i atrakcjach.
