Dom Angielski w Gdańsku
Pod numerem 16 na ulicy Chlebnickiej w Gdańsku znajduje się jedna z najpiękniejszych renesansowych kamienic miasta - Dom Angielski zwany również Domem Anielskim. Nazwa Dom Anielski pochodzi od pełnoplastycznej figury anioła wieńczącej szczyt fasady frontowej, natomiast nazwa Dom Angielski przylgnęła do tej kamienicy dopiero po 1722 roku, gdy została przekształcona na zajazd, w którym zatrzymywali się głównie Anglicy.
W 1565 roku współwłaścicielem nieruchomości, na której stoi Dom Angielski, został kupiec i agent bankowy z Westfalii - Dirk Lylge. Na jego polecenie w miejscu rozebranych dwóch kamienic w latach 1569-70 znakomity budowniczy Hans Kramer z Drezna wzniósł nową kamienicę. Powstała budowla była w owym czasie najwyższym budynkiem prywatnym w Gdańsku. Była szeroka na 15,5 m, i miała 8 kondygnacji. Była przeznaczona na dom handlowy i magazyn sukna.
Po bankructwie właściciela w 1574 roku budynek przechodził z rąk do rąk. W latach 1640-90 część kamienicy była dzierżawiona przez kupców angielskich i wykorzystywana jako kaplica anglikańska oraz miejsce spotkań kupców, których społeczność w Gdańsku była w tym czasie najliczniejsza w Europie. Od 1722 roku w kamienicy przy ul. Chlebnickiej 16 funkcjonował zajazd, który w 1832 roku połączony został z budynkiem przy Długim Targu 30 i przekształcony w kompleks hotelowy, własność Samuela Jakobsena.
W obliczu grożącej rozbiórki w 1912 roku kamienica została wykupiona przez miasto z inicjatywy Towarzystwa Ochrony Zabytków, które sfinansowało remont i renowację fasady. W latach 1958-59 nastąpiła odbudowa budynku ze zniszczeń wojennych, natomiast rekonstrukcję fasady, trzech szczytów i dach zwieńczonego wieżyczką zakończono w 1979 roku. Obecnie w budowli tej, połączonej z kamienicami o numerach 13-15 znajduje się dom studencki Akademii Sztuk Pięknych.
Dzięki bogactwu renesansowej dekoracji rzeźbiarskiej i okazałości Dom Angielski sprawia wrażenie pałacu. Fasada budowli jest sześcioosiowa, z bardzo wyraźnym podziałem pionowym. Równie zauważalny jest podział poziomy z belkowaniem z wysuniętymi, lekko wyłamującymi się gzymsami oraz fryzami o dekoracji roślinnej i groteskowej. Interesujący jest także portal z parą toskańskich kolumn o cokołach z maszkaronami. Piękno i niezwykłość Domu Angielskiego zasługuje na częstsze pokazywanie go turystom przybywającym do Gdańska.
Tekst: Tomasz Kuligowski
Informacje praktyczne
Dom Angielski
ul. Chlebnicka 16, Gdańsk
