Szlak kajakowy Brdy
Rzeka Brda uznawana jest za jeden z najpiękniejszych szlaków wodnych w Polsce, to lewy dopływ Wisły. Długość cieku to 238 km, a dorzecze stanowią 43 bezpośrednie dopływy oraz liczne jeziora.
Rzeka Brda wypływa z Jeziora Smołowego położonego w środkowej części Pojezierza Bytowskiego, kilka kilometrów na wschód od Miastka. Po przepłynięciu przez 5 kolejnych jezior płynie na południe wąską doliną, pośród lasów i wpada do Jeziora Szczytno na północnych krańcach Pojezierza Krajeńskiego.
W środkowym odcinku Brda płynie przez ciąg pięknych rynnowych jezior Równiny Charzykowskiej, m.in. Jezioro Karsińskie, a następnie przez Bory Tucholskie, gdzie rzeka rozpoczyna wspaniały odcinek przełomowy. Spiętrzona w dolnym biegu tworzy malownicze Jezioro Koronowskie o długości 30 km oraz dwa mniejsze jeziora. Następnie rzeka przepływa przez Bydgoszcz i już jako rzeka skanalizowana wpada do Wisły powyżej Fordonu.
Niezwykle malowniczy, kręty bieg rzeki, rozległe lasy, urocze, czyste jeziora, ciekawa przyroda oraz liczne boczne szlaki od lat przyciągają nad Brdę licznych turystów wodnych. Rzeka dostępna jest dla kajaków na długości 233 km począwszy od Jeziora Dużego Pietrzykowskiego (dawniej Jezioro Głębokie) niedaleko Miastka.
Na tym odcinku jednak rzeka odwiedzana jest rzadko ze względu na trudny dojazd. Spływy zwykle rozpoczynają się od Nowej Brdy, Charzykowych lub Swornegaci. Począwszy od jeziora Szczytno rzeka dostępna jest również dla większych łodzi z tym, że trzeba je przenosić lądem w rejonie zapory w Mylofie. Na odcinku od Mylofu do Piły-Młyna, Brda nadaje się do spływów zimowych.
Końcowy odcinek Brdy jest żeglowny i stanowi fragment drogi wodnej łączącej Wisłę z Notecią przez Kanał Bydgoski. Brda jest szlakiem stosunkowo łatwym, dostępnym dla początkujących turystów, nieco uciążliwym jedynie w górnym biegu. Na przebycie całego szlaku potrzeba co najmniej 11 dni, jednak ze względu na możliwości bocznych wypadów warto poświęcić na spływ nawet 3 tygodnie.
Miejscowości na szlaku Brdy
Żołna - wieś sołecka dla dwóch osad: Lipczynka i Szyszki. Wszystkie trzy są typowymi osadami leśnymi. Na terenie wsi obejrzeć możemy kilka starych dębów. Wytrwali mogą pod nimi poszukać resztek szkła z dawnej huty. To z Żołny bardzo często kajakarze rozpoczynają swoje spływy leżącą nieopodal Brdą. Stąd można rozpocząć niezwykle atrakcyjne spacery po lesie i nad Jezioro Lipczyno Małe.
Nowa Brda - niewielka przemysłowa osada nad Brdą w dawnej Puszczy Człuchowskiej. W roku 1696 powstała tu papiernia, przebudowana w XIX wieku na tartak. Od lat jest dogodnym miejscem rozpoczynania spływów kajakowych. We wsi zachował się cmentarz z grobami rodziny papierników Nehringów z XVIII wieku.
Rudniki - stara wieś królewska położona nad Brdą, działała tu hamernia (kuźnica), w której przetwarzano miejscową rudę darniową - limonit. Dawnych mieszkańców przypominają nagrobki na cmentarzu ewangelickim z końca XIX wieku i katolickim z początku XX wieku. Dzisiaj Rudniki są wsią sołecką, którą bogactwo przyrody otacza ze wszystkich stron. Piękne, grzybne lasy i Ruda czekają wciąż na amatorów kajakarskich spływów, sprawiają że warto tutaj zajrzeć zbaczając nieco z głównych turystycznych szlaków.
Pakotulsko - dawny majątek nad Jeziorem Szczytno, przed wojną największy majątek w powiecie człuchowskim. 2 km od wsi, nad Jeziorem Długim znajduje się rezerwat Osiedle Kormoranów.
Gródek Szczytno - wyspa na Jeziorze Szczytno, w średniowieczu siedziba książęcego kasztelana. Przepływająca przez jezioro Brda łączy je z jeziorami Krępsko i Końskie. Dawne grodzisko otaczają wały o wysokości ponad 4 metrów.
Szczytno - nazwa pochodzi od słowa szczyt. Tym szczytem jest prawdopodobnie wzgórze leżące na wschodnim brzegu jeziora Szczytno. Dawna siedziba kasztelańska, założona i należąca do książąt gdańskich w XII wieku. Siedziba kasztelanii szczycieńskiej znajdowała się na wyspie Schlosswerder (Zamkowej) na jeziorze Szczytno. Zamek, kasztel był drewniany, częściowo otoczony murem. Niedaleko od Szczytna, na lewym brzegu Brdy, znajduje się tzw. Góra Szubiennicza. Jak głosi legenda było to pierwotnie miejsce kultu religijnego, a w średniowieczu miejsce straceń.
Przechlewo - gminna wieś położona 17 km od Człuchowa, wzmiankowana w roku 1341 jako osada rycerska. Od XVII wieku była siedzibą parafii. Rozbiory i przejście majątku Pradzyńskich w ręce niemieckie przyśpieszyło procesy germanizacyjne i pod koniec XIX stulecia uchodziła już za czysto niemiecką. Po roku 1918 powstała w Niemczech. Rosjanie zdobyli Przechlewo 28 lutego 1945 niszcząc niewielką część zabudowy. Dzisiejsze Przechlewo to zasobna wieś, o charakterze małego miasteczka. Zabytki: kościół Św. Anny z roku 1720 r. z XVIII wiecznym wyposażeniem, polichromią oaz płytą nagrobną Prądzyńskich ; kościół poewangelicki z 1910 roku oraz zabudowa centrum wsi.
Imielno - dawne dobra rycerskie nad Brdą, 3 km na południe od Sąpólna. Od XVII do XIX wieku własność rodu Tuchołków. Nad rzeką Brdą zachowany barokowy dwór z 1745 roku.
Sąpolno - duża wieś przy drodze z Przechlewa do Konarzyn, dawniej część klucza dóbr Konarskich. W okresie międzywojennym na wschód od wsi przebiegała granica polsko – niemiecka. Zachował się tutaj park i dwór z XIX wieku.
Źródło: UG Przechlewo
Informacje praktyczne
- poniedziałek: 09:00–20:00
- wtorek: 09:00–20:00
- środa: 09:00–20:00
- czwartek: 09:00–20:00
- piątek: 09:00–20:00
- sobota: 09:00–20:00
- niedziela: 09:00–20:00
