kościół w Krzemienicy i Soninie

, łukasz i Gocha
Miniaturowa mapa z zaznaczeniem
Dawny kościół parafialny p.w. św. Jakuba Starszego w Krzemienicy.
Kościół orientowany, usytuowany jest w centrum wsi, po pd. stronie drogi biegnącej przez wieś. Położony na sztucznym wzniesieniu w kształcie owalu. Teren kościelny, z dojściem po kamiennych schodach od zach. i pn.-wsch., otoczony drewnianym ogrodzeniem. W centralnej części ogrodzenia kościół, w linii ogrodzenia od pd.-wsch. drewniana kostnica, od zach. drewniano-murowana dzwonnica. W obrębie ogrodzenia liczne okazy starodrzewia. Po przeciwległej stronie drogi nowy kościół, po wsch. budynek starej szkoły.

Drewniany, konstrukcji zrębowej, na ceglanej podmurówce. Prezbiterium wydłużone, zamknięte trójbocznie, z prostokątną zakrystią od pn. Korpus szerszy od prezbiterium, na rzucie zbliżonym do kwadratu z dostawioną od pn. niewielką kruchtą na rzucie połowy ośmioboku. Od zach. do nawy przylega znacznie od niej węższy przedsionek na rzucie prostokąta. Ściany wzmocnione lisicami, w całości pobite gontem. Podwaliny osłonięte fartuchem gontowym. Gzyms podokapowy profilowany. Okna prostokątne, zamknięte łukiem segmentowym z nową stolarką. W elewacji frontowej szczyt wydzielony gzymsem. Dachy nad nawą i przedsionkiem zach. dwuspadowe, nad prezbiterium dwuspadowy opadający trzema połaciami nad zamknięciem, nad kruchtą pn. namiotowy. Wieżyczka na sygnaturkę, ośmioboczna, ażurowa. Dachy oraz sygnaturka kryte gontem.
Wewnątrz nawy boczne wydzielone trzema parami drewnianych filarów. W nawie i prezbiterium spłaszczone, pozorne sklepienie kolebkowe. W nawach bocznych stropy płaskie z zaskrzynieniami. Tęcza zamknięta łukiem spłaszczonym. Ściany prezbiterium i nawy podzielone pilastrami o palmetowych kapitelach. Chór muzyczny drewniany, o wykroju falistym, wsparty na dwóch filarach. Parapet chóru w części środkowej silnie wysunięty. Odrzwia z nawy do przedsionka zach., zamknięte łukiem segmentowym z napisem łacińskim i datą 1750. Wieś założona została w 1342 lub 1349 r. przez Kazimierza Wielkiego na prawie niemieckim. Początkowo była własnością Pileckich (2 poł. w. XIV— 2 poł. XVI), następnie Stadnickich (2 poł. XVI do 1 ćw. XVII w.), Lubomirskich, (XVIII w.), Kiciejskich, Bobrownickich, Białogłowskich i Potockich (XIX w.). Od 1661 znajdował się tu folwark dominikanów z pobliskiego Łańcuta.
Parafia wzmiankowana już w 1384 a pierwszy kościół w 1476 r. Druga świątynia, fundowana w 1492 r. przez Ottona z Pilczy została w poł. XVI w. zamieniona przez właścicieli dóbr na zbór protestancki. Od 1627 r. ponownie zwrócona katolikom, spłonęła w 1750 r.
Obecny kościół zaczęto odbudowywać na miejscu spalonego zapewne jeszcze w tym samym 1750 a prace budowlane trwały aż do 1754 r., Wg tradycji został “odbudowany w pierwotnym kształcie” staraniem ówczesnego proboszcza ks. Józefa Napiórkowskiego, z funduszy proboszcza oraz komisarza Lubomirskich Szwarczewskiego a także parafian. Nowy kościół odbudowano z częściowym wykorzystaniem drewna ze starej, spalonej świątyni (prawdopodobnie prace z lat 1750-1754 polegały na wymianie spalonych belek oraz przekształceniu wnętrza – byłaby to zatem jedynie przebudowa gotyckiego obiektu wymuszona przez pożar). Obok kościoła ok. 1750 r. wzniesiono zachowaną do dzisiaj dzwonnicę, wzmiankowaną w wizytacji z 1754 r. W 1754 r. poszerzono zakrystię od pn., dodano kruchtę pn. i przedsionek zach. oraz wydzielono trzy nawy w korpusie. Zespół remontowany był w 1827 r. (kościół m.in. pobito gontem). Wykonano wówczas obecne ogrodzenie oraz prawdopodobnie przekształcono dzwonnicę dodając murowane słupy a także wzniesiono kostnicę. Po wzniesieniu murowanego kościoła stara świątynia zaczęła popadać w ruinę. W latach 90-tych XX w. przeprowadzono prace zabezpieczające, a w 1999 r. wymieniono posadzki.
Dawny kościół filialny pw. Św. Jana Chrzciciela w Soninie
Kościół usytuowany jest w środku wsi na wzgórzu otoczonym z trzech stron rzeczką Sawą, Otoczony wieńcem drzew, ogrodzony. Wokół kościoła pozostałości obwarowań ziemnych (tzw. twierdzy chłopskiej) na nieregularnym planie wykorzystującym naturalne ukształtowanie terenu.
Orientowany, drewniany, na ceglanym podmurowaniu, konstrukcji zrębowej, wzmocnionej lisicami, oszalowany poziomo deskami. Trójdzielny, z trójprzęsłowym korpusem nawowym na rzucie prostokąta zbliżonego do kwadratu, z węższym od korpusu trójbocznie zamkniętym, dwuprzęsłowym prezbiterium, do którego dostawiona od pn. zakrystia. Przy pn. ścianie korpusu nawowego (na przedłużeniu zakrystii) kaplica Ogrójca. Od zach. korpus przedłużony o węższą kruchtę w przyziemiu wieży. Wieża konstrukcji słupowo-ramowej, o ścianach zbieżnych, obita blachą, z pozorną izbicą oszalowaną i dekorowaną pasem wycinanego szalunku.
Dach nad prezbiterium i nawą o wspólnej kalenicy, dwuspadowy o wygiętych połaciach, nad prezbiterium przechodzący w wielopołaciowy. Na kalenicy ażurowa wieżyczka na sygnaturkę. Nad zakrystią i kaplicą pulpitowy. Na wieży dach namiotowy z ośmioboczną wieżyczką. Wszystkie dachy kryte blachą.
W pd. ścianie korpusu i prezbiterium oraz w wieży okna zamknięte łukami odcinkowymi. Otwory drzwiowe w wieży, nawie i zakrystii prostokątne.
Wewnątrz korpus kryty pozornym sklepieniem kolebkowym, podzielony na trzy nawy dwiema parami słupów z dekoracją płycinową. W nawach bocznych zaskrzynienia. Chór muzyczny w postaci balkonu obejmującego trzy nawy wsparty na dwóch słupach, z parapetem o dekoracji płycinowej. Ściany naw bocznych rozczłonkowane pilastrami.
We wnętrzu polichromia ornamentalne z lat 60. XX w. Ołtarz główny wczesnobarokowy z 3. ćw. XVII w., ołtarz boczny wczesnobarokowy z 3. ćw. XVII w. z nowszymi uzupełnieniami, ołtarz boczny eklektyczny z XIX z barokowymi rzeźbami śś. Anny i Józefa (2. ćw. w. XVII). Liczne rzeźby, obrazy z XVII-XIX w. Wg tradycji pierwszy drewniany kościół wzniesiono w Soninie w 1469 r. Świątynia ta w latach 1549-1630 pełniła funkcję kościoła parafialnego dla Łańcuta, bowiem ówcześni protestanccy właściciele Łańcuta – Pileccy – łańcucki kościół zamienili na zbór. Obecny kościół wzniesiony został zapewne ok. poł. XVII w. (wg tradycji jeszcze w XVI w.). Był on wielokrotnie restaurowany i przebudowywany, m. in. w latach 1854, 1863, 1932, 1947. W latach 1892-1893 miał miejsce gruntowny remont w trakcie którego podniesiono sklepienia, powiększono chór muzyczny i okna, dobudowano nową zakrystię i kaplicę. W latach 1922-1923 wzniesiono nową wieżę na miejscu starej. W 1967 r. usunięto ścianę między kruchtą a nawą i włączono kruchtę w przestrzeń korpusu. Od 1991 r. po wzniesieniu nowego kościoła pełni funkcję filialnego.

, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
kościół w Krzemienicy i Soninie, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
, łukasz i Gocha
Avatar użytkownika łukasz i Gocha
łukasz i Gocha
Komentarze 3
2009-02-05
Moje inne podróże

Komentarze

Zostaw swój komentarz


06 luty 2009 10:23
Konto użytkownika zostało usunięte
Avatar użytkownika łukasz i Gocha
łukasz i Gocha
06 luty 2009 05:10
Masz rację są piękne, ale przykładem głupoty może być też kościół w Soninie. Ktoś kazał ściągnąć z niego gont i pokryć go zwykłą blachą. I od tej pory nie ma jako takiej wartości zabytkowej. Zresztą to nawet można zauważyć po tym, że kościół w Krzemienicy jest non stop restaurowany a ten w Soninie nawet nie jest pomalowany.

05 luty 2009 11:34
Konto użytkownika zostało usunięte

Wycieczka na mapie

Zwiedzone atrakcje

kościół w Krzemienicy i Soninie

kościół w Krzemienicy i Soninie

Zaczarowane Podróże - dawniej podroze.polskieszlaki.pl
Copyright 2005-2024