GÓRNOŚLĄSKI PARK ETNOGRAFICZNY cz.3 PODREGION PSZCZYŃSKO-RYBNICKI.
Podregion Pszczyńsko-Rybnicki można zwiedzać w takiej kolejności:
ZAGRODA BOGATEGO CHŁOPA
- Chałupa z Frydka (1852r)
- Chlew z Kobióra (poł.XVIIIw)
- Stodoła 8-boczna z Brzezć (poł.XIXw)
- Szopa na siano z Kobióra (poł.XIXw)
- Szopa na wozy z Kryr (poł.XIXw)
- Szopa na narzędzia rolnicze z Kryr (poł.XIXw)
- Studnia z Łąki (1902r)
- Pasieka (2poł.XIXw)
ZAGRODA BEZROLNEGO CHŁOPA
- Chałupa z Dziećkowic (1857r)
ZAGRODA ŚREDNIOZAMOŻNEGO CHŁOPA
- Chałupa z Krasów (poł.XIXw)
- Stodoła 8-boczna z Kobióra (1841r)
- Chlew z Mikołowa (poł.XIXw)
- Szopa na siano z Kobióra (poł.XIXw)
- Studnia „Żuraw’’(poł.XIXw)
WIATRAK Z GRZAWY (1813r)
ZAGRODA MŁYŃSKA
- Młyn z Imielina (1855r)
- Stodoła 8-boczna z Grzawy (1876r)
- Szopa na wozy z Kobióra (poł.XIXw)
- Spichlerz z Warszowic (poł.XVIII)
- Studnia (2poł.XIXw)
KOŚCIÓŁ Z NIEBOCZÓW (1791r)
ARESZT SOLECKI ZE SKRZYSZOWA(poł XIXw)
KARCZMA ZE ŚWIERCZYŃCA (1870r)
W części skansenu gdzie znajdują się tylko spichlerze można obejrzeć pochodzące z regionu pszczyńsko-rybnickiego:
SPICHLERZ PLEBAŃSKI Z PILCHOWIC(XVIIIw)
SPICHLERZ PLEBAŃSKI Z WOJKOWIC KOŚCIELNYCH (XVIII/XIXw)
SPICHLERZ DWORSKI Z BUJAKOWA (XVIII/XIXw)
SPICHLERZ DWORSKI ZE ŚMIŁOWIC(XVIIIw)
Na terenie skansenu rozlokowano również kapliczki pochodzące z tego regionu są to:
- KAPLICZKA SŁUPOWA Z GOSTYNIA (pocz XXw)
- KAPLICZKA SZAFKOWA Z GOSTYNIA(pocz XXw)
Tym sposobem wkroczyłem do sielskiej krainy zwanej Podregionem Pszczńsko-Rybnickim zostawiając za soba nie mniej urokliwe Pogórze Cieszyńskie.
W zagrodzie młyńskiej w 8-bocznej stodole z Kobióra urządzono ekspozycję pojazdów konnych.
Zgromadzone pojazdy używane były w dworach i gospodarstwach bogatych chłopów na obszarze Górnego Śląska i Zagłebia Dąbrowskiego w XIX i XX wieku.
Do najważniejszych firm działających wówczas na tym terenie,nalezał skład powozów Jana Pustówki z Cieszyna oraz zakład rymarsko-siodlarski Kazimierza Kanzala z Dąbrowy Górniczej.
Wykonywane przez miejscowe firmy pojazdy nie odbiegały ani kształtem ani zasadami konstrukcji od tworzonych w Europie Zachodniej.Różnice jakościowe wynikały jedynie z zastosowania innych materiałów i z chęci dostosowania pojazdów do rodzimych warunków klimatycznych i potrzeb użytkowników.
Gdy po zakończeniu I Wojny Światowej w krajach Europy Zachodniej zaniechano produkcji powozów na rzecz automobili-w Polsce nadal wytwarzano pojazdy konne, przedewszystkim wymyślone przez polskiego konstruktora bryczki. Dopiero w owym czasie pojazdy te docieraja na wieś.
Bryczki i inne powozy wykorzystywano podczas krótkich podróży,wyjazdów w interesach,ale przedewszystkim podczas ważnych uroczystości kościelnych i rodzinnych.Takich jak ślub czy chrzciny.Zimą używano sań.W dawnej wsi pełniły one tę samą funkcję co bryczka latem.
- Powóz typu „LANDOLET’’nazwa miejscowa „Landauer’’Pochodzenie Bytom-Rozbark (I poł.XXw).Pojazd konny czterokołowy z panoramicznymi szybami z przodu i ze składaną budą z tyłu.Posiada dwuosobowe siedzenie dla pasażerów skierowane w kierunku jazdy oraz umieszczone naprzeciwko mniejsze składane siedzenie.Z przodu znajduje się kozioł dla woznicy.
- Powóz typu „WIKTORIA’’Pochodzenie Goleszów (pocz.XXw)Pojazd wzorowany na XIX wiecznym powozie angielskiej królowej Viktorii pojazd konny czterokołowy,z budą składaną.Posiada dwuosobowe siedzenie dla pasażerów skierowane w kierunku jazdy oraz umieszczone naprzeciwko siedzenie mniejsze.Z przodu kozioł dla woznicy.powóz tego typu cieszył się dużą popularnością w całej Europie.
- Powóz typu „LANDOLET’’nazwa miejscowa „Landauer’’Pochodzenie Katowice-Ligota (koniec XIXw).pojazd konny czterokołowy z panoramicznymi szybami z przodu i ze składana budą z tyłu,posiada dwuosobowe siedzenie dla pasażerów skierowane w kierunku jazdy oraz umieszczone naprzeciwko siedzenie mniejsze.Z przodu znajduje się kozioł dla woznicy.
- Sanie dworskie typu spacerowego.Pochodzenie Sosnowiec-Kazimierz Górniczy (I poł.XIXw) pojazd konny płozowy przeznaczony dla dwóch osób do powożenia samodzielnego lub z tylniej ławki przez stojącego na niej woznicę.Przednia część sań czyli śnieżnik o zaokrąglonym kształcie.Na jego obu bokach znajdują się snycerskie elementy zdobnicze w formie długich esowato wygiętych łabędzich szyi
- Bryczka typu „Patelnia’’Pochodzenie Jasienica koło Bielska-Bialej(1947r)pojadz konny czterokołowy,otwarty.Przeznaczony dla dwóch osób z przodu kozioł dla woznicy.Bryczka typowa dla wschodnich terenów Polski.
- Karawan pogrzebowy.Pochodzenie Dzierżysław koło Raciborza (I poł.XXw).pojazd konny czterokołowy uzywany podczas pochówku,oszklony z przodu kozioł dla woznicy.Na dachu umieszczona drewniana korona z krzyżem.
- Pojazd typu „Jagdwagen’’(polowiec).Pochodzenie Chorzów (pocz.XXw).Myśliwski pojazd konny otwarty o kanciastej skrzyni z drabinką z tyłu na upolowaną zwierzynę.Pojazd sprawdzał się również podczas róznego rodzaju przejażdżek.
- Sanie śląskie typu „vis-a-vis’’nazwa miejscowa „Strombek’’pochodzenie Frydek koło Pszczyny (2poł.XIXw).Pojazd konny płozowy przeznaczony dla czterech osób i woznicy siedzącego z przodu na kożle.Przednia część sań ,czyli tzw. Śnieżnik esowato wygięty.
