Skała Balika w Dolinie Warty koło Częstochowy

Skała Balika w Dolinie Warty koło Częstochowy to ostaniec skalny o wysokości 20 m n.p.m., który wraz ze skałą Jaś i Małgosia (po drugiej stronie rzeki) stanowi tzw. Bramę Mirowską. Ten ostaniec jurajski stał się skałą wspinaczkową, na której wytyczono kilkanaście dróg wspinaczkowych o najwyższych stopniach trudności. Nie zmienia to faktu, że jest również świetnym punktem widokowym na przełom Warty, co jest możliwe dzięki płaskiemu wierzchołkowi. W pobliżu skałki znajduje się Jaskinia w Balikowej skale o długości 15 m.

Dzis to sama skała, ale wokół niej wyrosła teoria, jakoby stanowiła ona fundament pod gród i miała być Strażnicą Obronną „Na Kamieniu” w Częstochowie - Mirowie. Widzi się w niej fortalicję wspomnianą w 1555 roku. Na terenie dzisiejszej dzielnicy mieściła się wieś królewska, o której wspominano już w XIV wieku, a przy wiosce tej górowała warownia. Dokument z 1555 podaje, że znajdowała się na skale po lewej stronie Warty. Ukształtowanie terenu przypomina znane grodziska stożkowe, co jednocześnie jest potwierdzeniem teorii, że skała stanowiła podstawę warowni. W obrębie skalnego występu znajduje się kopiec o średnicy 20 m z trzech stron otoczony urwiskiem skalnym. Ostateczne ustalono, że na skale balika zachowały się pozostałości średniowiecznej obronnej siedziby rycerskiej w typowej formie wieży na kopcu, otoczonej zewnętrznym walem i podwójną fosą od strony ewentualnego zagrożenia. Innym potwierdzeniem było odnalezienie fragmentów ceramiki typowych dla tego okresu.

Jak to zwykle bywa z zamkami i im podobnymi, legenda musi być: „Na szczycie skały stał niegdyś zameczek. Za panowania Augusta III Mocnego miał w nim zamieszkiwać podupadły magnat, który zorganizował bandę rozbójników, napadającą na przeciągające w pobliżu pielgrzymki pobożnych pątników. W związki z tymi zdarzeniami król wysłał oddział wojskowy, który zdobył zameczek, a zbójców ukarano śmiercią”.

Dojazd do skałki

Skałka znajduje się w częstochowskiej dzielnicy Mirów, w przełomie Warty, blisko ul. Zawodziańskiej. Dotrzeć tutaj możemy albo jadąc z Częstochowy wzdłuż rzeki Warty rowerem albo czerwonym pieszym szlakiem ciągnącym się ulicą (więc tą część można pokonać autem). Po dotarciu do mostu skręcamy na niego, stąd już widoczna jest opisywana Brama.