Konkurs Szopek Krakowskich to bardzo znany w Polsce konkurs na wykonanie najpiękniejszej szopki Bożonarodzeniowej. Szopki budowane są z drewna, papieru, złotka i innych materiałów przydatnych w modelarstwie. Konkurs rozpoczyna się co roku w pierwszy czwartek grudnia pod pomnikiem Adama Mickiewicza na Rynku w Krakowie. Po odsłuchaniu hejnału z wieży Mariackiej o godzinie 12.00 szopkarze przenoszą swoje dzieła do Pałacu Krzysztofory, by poddać je ocenie jury. Konkursowi towarzyszy wystawa szopek krakowskich w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa.
Szopka krakowska, dzięki swej formie i tradycji, jest jednym z najciekawszych zjawisk kojarzących się z Krakowem. Kompozycja szopki krakowskiej łączy kulturę, architekturę i historię z motywami Bożonarodzeniowymi. Często elementy dekoracyjne nawiązują do krakowskich budowli czy strojów krakowskich, legend lub ważnych wydarzeń z historii Polski. Typowa szopka ma formę symetryczną o nieparzystej liczbie wież. Żłóbek znajduje się zawsze w centralnej części kompozycji.
W XVIII wieku tradycje jasełek i betlejemek z uwagi na zbyt wesoły charakter zostały zakazane w kościołach. Zwyczaje te spopularyzowały się natomiast wśród osób świeckich. Tradycyjna kompozycja szopki krakowskiej narodziła się w XIX stuleciu. Początkowo szopki wykonywali krakowscy murarze z przeznaczeniem na sprzedaż jako pamiątki. Większe szopki budowano jako element dekoracyjny podczas przedstawień jasełkowych. Po I wojnie światowej szopki przestały być popularne w Krakowie. Aby zapobiec zanikowi tradycji w 1937 roku zorganizowano pierwszy Konkurs Szopek Krakowskich.
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa corocznie zakupuje kilka szopek konkursowych do swoich zbiorów. Szopki pokonkursowe trafiają nieraz do prywatnych kolekcji i w okresie Bożego Narodzenia sa eksponowane na całym świecie.
Konkurs Szopek Krakowskich
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35, Kraków
